اولين كتاب تاريخ درباره واقعه كربلا، مقتل الحسين است كه توسط ابومخنف سال ها بعد از واقعه كربلا نوشته شده است. احتمالا ابومخنف سال ها بعد از شهادت امام حسين به دنيا آمد. هرچند تاريخ تولد او مشخص نيست، اما همه مورخان تقريبا توافق دارند كه ابومخنف در سال ١٥٧ ه.ق يعنى ٩٦ سال بعد از عاشورا از دنيا رفته است. با اين وجود به نظر مى رسد كه مقتل الحسين حداقل چهل-پنجاه سال بعد از واقعه كربلا جمع آورى شده است.
مقتل الحسين عموما از طريق تاريخ طبرى به دوران ما رسيده است. اما روايت هاى ديگرى از اين كتاب هست كه با روايت طبرى از آن تفاوت هاى واضح و فاحش دارد. بنابرين خيلى ها معتقدند كه مقتل الحسين فعلى تحريف شده و متفاوت با نسخه ى اصلى آن است.
با توجه به اينكه همزمان با حادثه كربلا، جزئيات آن ثبت نشده و اولين كتاب چند دهه بعد جمع آورى شده است، به احتمال زياد بخش بسيار زيادى از اطلاعات امروزى ما درباره حادثه كربلا، افسانه بافى محض است. علاوه بر اينكه امكانات نشر، ثبت و جمع آورى اطلاعات در قرن اول و دوم هجرى بسيار بدوى و ابتدايى بوده است و اكثريت غالب مردم، سواد خواندن و نوشتن قابل اعتنا نداشتند. قدرت سياسى، فرهنگى و اجتماعى هم در اختيار بنى اميه، دشمنان سرسخت و سنتى بنى هاشم بود. احتمالا اين نيز زمينه را براى ثبت دقيق واقعه كربلا توسط ابومخنف نامساعد ساخته است.
دستگاه مذهبى و سياسى شيعه در قرون بعدى هميشه تلاش كرده اند كه واقعه كربلا را از همه جهت تراژيك و يك فاجعه همه جانبه و تمام عيار جلوه بدهند. در حالى كه از لابلاى روايت هاى نقل شده و عموما مورد توافقِ همه، مى توان نتيجه گرفت كه جنگ كربلا به تناسب ديگر جنگ هاى آن زمان، خيلى غيرمعمول و به دور از استانداردِ جنگِ آن دوره ها نبوده است.
در ارتباط فجيع جلوه دادن بيش از حد معمول حادثه كربلا، به طور نمونه، روضه خوان ها عموما تلاش مى كنند تا آب و هواى ده روز محرم را داغ و سوزان و غيرقابل تحمل در يك دشت لايزرع تصوير كنند. در حالى كه اين با واقعيت آب و هوايى منطقه دجله و فرات در فصل خزان خيلى سازگارى ندارد. واقعه كربلا در آخرين روزهاى ماه اول خزان اتفاق افتاده است. در اين ماه معمولا گرمى هوا بين ١٩ و ٣٣ درجه در نوسان است كه به استاندارد آب و هواى شبه جزيره عربستان، زادگاه امام حسين، نسبتا معتدل و از بهترين فصل ها مى باشد. اين منطقه بسيار حاصلخير و پر از نخلستان هاى خرما است و با مناطق خشك و بى آب و علف حجاز قابل مقايسه نيست.
خلاصه ى حرف من اين است كه وضعيت اهل البيت در ده روز محرم بد و سخت بوده است و امام حسين در نهايت درگير يك جنگ نابرار شد، اما اين سختى، بدى و ظلم و ستم در حق آنها در آن مقياسى كه تصوير مى شود، نبوده است. بلكه از همه لحاظ خصوصيات يك جنگ معمولى را داشته است. به خصوص اينكه آوردن خانواده و فرزندان، انتخاب خود امام حسين بوده است و نه اجبار يزيد. حتى رواياتى وجود دارد كه ابوحنيفه برادر امام حسين نيز او را از همراه ساختن خانواده ها منع كرده بود. با اين هم بعد از ختم جنگ، اسراء بعد از مدتى رها شدند و به زندگى عادى برگشتند.
لشكر يزيد تا نهايت فشار وارد كرد تا امام حسين را مجبور به تسليم شدن كند. مقاومت تا جنگ و كشتار هم انتخاب امام حسين بوده است. او بين بيعت و جنگ، جنگ را انتخاب كرد.
عاشورا بيشتر از اينكه يك فاجعه ى خلق شده توسط يزيد باشد، يك نمايش حماسى از طرف امام حسين در تسليم ناشدن و مقاومت كردن است. در كربلا به آن اندازه كه امام حسين در مقاومت و تسليم ناشدن سرسختى نشان مى دهد، سپاه يزيد در ظلم و ستم و خونريزى پافشارى ندارد. براى سپاه يزيد، كشتن امام حسين و جنگ آخرين گزينه بوده است. بيشتر از اين، آنها مى خواستند كه با گرفتن بيعت از امام حسين، قضيه ختم به خير شود. ولى امام حسين به هيچ وجه و تحت هيچ شرايطى حاضر به بيعت با يزيد نبود و تا آخر هم حاضر نشد به اين خواسته تن بدهد و در عوض، سلامتى جان خود و خانواده و ياران اش را تضمين كند.
اولين كتاب تاريخ درباره واقعه كربلا، مقتل الحسين است كه توسط ابومخنف سال ها بعد از واقعه كربلا نوشته شده است. احتمالا ابومخنف سال ها بعد از شهادت امام حسين به دنيا آمد. هرچند تاريخ تولد او مشخص نيست، اما همه مورخان تقريبا توافق دارند كه ابومخنف در سال ١٥٧ ه.ق يعنى ٩٦ سال بعد از عاشورا از دنيا رفته است. با اين وجود به نظر مى رسد كه مقتل الحسين حداقل چهل-پنجاه سال بعد از واقعه كربلا جمع آورى شده است.
مقتل الحسين عموما از طريق تاريخ طبرى به دوران ما رسيده است. اما روايت هاى ديگرى از اين كتاب هست كه با روايت طبرى از آن تفاوت هاى واضح و فاحش دارد. بنابرين خيلى ها معتقدند كه مقتل الحسين فعلى تحريف شده و متفاوت با نسخه ى اصلى آن است.
با توجه به اينكه همزمان با حادثه كربلا، جزئيات آن ثبت نشده و اولين كتاب چند دهه بعد جمع آورى شده است، به احتمال زياد بخش بسيار زيادى از اطلاعات امروزى ما درباره حادثه كربلا، افسانه بافى محض است. علاوه بر اينكه امكانات نشر، ثبت و جمع آورى اطلاعات در قرن اول و دوم هجرى بسيار بدوى و ابتدايى بوده است و اكثريت غالب مردم، سواد خواندن و نوشتن قابل اعتنا نداشتند. قدرت سياسى، فرهنگى و اجتماعى هم در اختيار بنى اميه، دشمنان سرسخت و سنتى بنى هاشم بود. احتمالا اين نيز زمينه را براى ثبت دقيق واقعه كربلا توسط ابومخنف نامساعد ساخته است.
دستگاه مذهبى و سياسى شيعه در قرون بعدى هميشه تلاش كرده اند كه واقعه كربلا را از همه جهت تراژيك و يك فاجعه همه جانبه و تمام عيار جلوه بدهند. در حالى كه از لابلاى روايت هاى نقل شده و عموما مورد توافقِ همه، مى توان نتيجه گرفت كه جنگ كربلا به تناسب ديگر جنگ هاى آن زمان، خيلى غيرمعمول و به دور از استانداردِ جنگِ آن دوره ها نبوده است.
در ارتباط فجيع جلوه دادن بيش از حد معمول حادثه كربلا، به طور نمونه، روضه خوان ها عموما تلاش مى كنند تا آب و هواى ده روز محرم را داغ و سوزان و غيرقابل تحمل در يك دشت لايزرع تصوير كنند. در حالى كه اين با واقعيت آب و هوايى منطقه دجله و فرات در فصل خزان خيلى سازگارى ندارد. واقعه كربلا در آخرين روزهاى ماه اول خزان اتفاق افتاده است. در اين ماه معمولا گرمى هوا بين ١٩ و ٣٣ درجه در نوسان است كه به استاندارد آب و هواى شبه جزيره عربستان، زادگاه امام حسين، نسبتا معتدل و از بهترين فصل ها مى باشد. اين منطقه بسيار حاصلخير و پر از نخلستان هاى خرما است و با مناطق خشك و بى آب و علف حجاز قابل مقايسه نيست.
خلاصه ى حرف من اين است كه وضعيت اهل البيت در ده روز محرم بد و سخت بوده است و امام حسين در نهايت درگير يك جنگ نابرار شد، اما اين سختى، بدى و ظلم و ستم در حق آنها در آن مقياسى كه تصوير مى شود، نبوده است. بلكه از همه لحاظ خصوصيات يك جنگ معمولى را داشته است. به خصوص اينكه آوردن خانواده و فرزندان، انتخاب خود امام حسين بوده است و نه اجبار يزيد. حتى رواياتى وجود دارد كه ابوحنيفه برادر امام حسين نيز او را از همراه ساختن خانواده ها منع كرده بود. با اين هم بعد از ختم جنگ، اسراء بعد از مدتى رها شدند و به زندگى عادى برگشتند.
لشكر يزيد تا نهايت فشار وارد كرد تا امام حسين را مجبور به تسليم شدن كند. مقاومت تا جنگ و كشتار هم انتخاب امام حسين بوده است. او بين بيعت و جنگ، جنگ را انتخاب كرد.
عاشورا بيشتر از اينكه يك فاجعه ى خلق شده توسط يزيد باشد، يك نمايش حماسى از طرف امام حسين در تسليم ناشدن و مقاومت كردن است. در كربلا به آن اندازه كه امام حسين در مقاومت و تسليم ناشدن سرسختى نشان مى دهد، سپاه يزيد در ظلم و ستم و خونريزى پافشارى ندارد. براى سپاه يزيد، كشتن امام حسين و جنگ آخرين گزينه بوده است. بيشتر از اين، آنها مى خواستند كه با گرفتن بيعت از امام حسين، قضيه ختم به خير شود. ولى امام حسين به هيچ وجه و تحت هيچ شرايطى حاضر به بيعت با يزيد نبود و تا آخر هم حاضر نشد به اين خواسته تن بدهد و در عوض، سلامتى جان خود و خانواده و ياران اش را تضمين كند.