نزدیک شدن انتخابات و معادلات سیاسی این روزها

وزیر مالیه از خودش دفاع کرد؛ دفاعی که چندان او را نتوانست از اتهامات وارده تبرئه کند. اقای وزیر به رسانه ها گفت که در امد او حاصل زحمات خودش و سایر اعضای خانواده اش بوده، مقالات و کتابهایی که به نشر سپرده مبلغ حساب بانکی او را تشکیل میدهد، اما نگفت چه کتاب و مقاله ای با چه درامدی.

اما اگر از این که بگذریم وزیر ما دستی به فساد مالی دارد یا نه نکته ی جالب همان است که چگونه در میان افراد بیشمار متهم به فساد، زاخیلوال انتخاب میشود و رسوا میگردد.

او میگوید قربانی عمل نکرده و قصد نداشته ای شده است. زاخیلوال مدعی است که برخی جریانهای سیاسی به منظور مخدوش کردن جایگاه سیاسی او در بین مردم دست به چنین اقدامی زده است. وزیر مالیه نامی از این جریان نبرد اما به نظر میرسد که هدف او تیم حاکم بود که دست در قدرت دارد و توانایی متهم ساختن او را به فساد نیز دارا است. عمر زاخیلوال به جریانهای سیاسی که به گفته ی او اقدام به توطئه علیه اش کرده گفت قصد ندارد خود را در انتخابات ریاست جمهور کاندید کند و از آنها خواست که اجازه دهد تا به کارهایش به صورت عادی ادامه دهد.
وزیر مالیه یک هفته پس از صدور فرمان رییس‌جمهوری مبنی ‌بر مبارزه با فساد اداری متهم به اختلاس شده است. آقای کرزی تاریخ پنجم اسد برای مبارزه با فساد و اصلاحات اداری فرمان داد.

به دنبال این موضوع رییس جمهور کرزی در چرخش صد درجه ای خود که حتی در زمان کشته شدن برهاندالدین ربانی رییس شورای عالی صلح و بیساری از مقامات دیگر این سخن را بیان نکرده بود، توپیدن به گروه طالبان بود. رییس جمهور کرزی که یک دهه بر اریکه ی قدرت تکیه داشته و چند ماهی بیشتر به پایان زعامت اش باقی نیست؛ بر خلاف همیشه که طالبان را برادر می خواند و در هر حالتی آنها را به صلح دعوت میکرد هشدار جدی داد و در سخنان روز عید فطر خود خطاب به این گروه گفت: "کشتار افراد ملکی به شدت افزایش یافته که آنها را شما انجام میدهید و یا خارجی ها به نام شما انجام میدهد که اگر شما انجام میدهید روزی مردم افغانستان به حساب شما میرسد و اگر شما انجام نمی دهید بیایید و از مردم عذرخواهی کنید."

این سخنان و اقدامات اخیر کرزی در امر مبارزه با فساد اداری ریشه در یک سر دارد و ان نزدیک شدن انتخابات و نگرانی تیم حاکم در از دست دادن حاکمیت است به همین منظور باید پشتبانی خارجی و داخلی هر دو به وجود آید. حلقه ی رییس جمهور کرزی برای مبارزه با فساد اداری مهره ی مطرح اما سوخته را باید قربانی میکرد که آن کسی جز عمر زاخیلوال نبود. او در عین حالی که فرد کارامد برای تیم حاکم بود ولی به دلیل عملکردهای قومی و رفتارهایی که بر سر تنظیم بودجه انجام داده بود عملا امیدها را برای حفظ او قطع میکرد و همچینین این نگاه را نیز نباید به دور داشت که زاخیلوال گاها اقدامات فراتر از وظایف و حتی بدون هماهنگی با حلقه ی ریاست جمهور انجام میداد. این عوامل دست به دست هم داده زمینه ی حذف زاخیلوال را مهیا کرد که برای حلقه ی حاکم بزرگترین فایده اش این بود، به کشورهای کمک کننده نشان دهد این حلقه برای مبارزه با فساد اداری عظم راسخ دارد و حتی به نزدیک ترین کسانشان هم رحم نمی کند. و از سویی نیز اذهان عامه را اماده کند که تیم حاکم مبارزه ی جدی با فساد را روی دست دارد و می تواند آینده ی روشنی را رقم بزند.

حفظ قدرت بزرگترین دغدغه ایست که فعلا حلقه ی حاکمیت را وادار به چنگ انداختن به هرجایی ساخته است. تغییر لحن رییس جمهور کرزی در برابر گروه طالبان نیز از این دست بوده و احتمال میرود که در روزها و ماههای آینده ادبیات گفتاری او در قبال طالبان سنگین تر گردد.

کنشها و واکنشهای دیگری که با نزدیک شدن انتخابات در حال انجام شدن است همه گویای این واقعیت است که حلقه ی حاکمیت برای حفظ قدرت برنامه ی وسیعی را روی دست دارد.

بر اساس برخی گزارشها قرار است جیلانی پوپل رییس اداره ی ارگانهای محلی که از این سمت استعفا داده بود دوباره به این مقام معرفی شود. او در زمان انتخابات پارلمانی برای تیم حاکم اقدامات زیادی را انجام داده بود. اداره ی ارگانهای محل از اداراتی است که صلاحیتی برابر و در بعضی موارد بیشتر از یک وزارت را دارد و بدون شک می تواند نقش بسیار کلیدی را در انتخابات ریاست جمهوری بازی کند. تمامی والیها بر اساس هماهنگی همین اداره کارهای خود را انجام میدهد. از سویی نیز گفته شده کریم خرم به عنوان رییس کمیسیون مستقل انتخابات معرفی شود با وجود اینکه این گفته از سوی دفتر ریاست جمهوری رد شده ولی در هر صورت برنامه ی ویژه ای برای این پست تدارک دیده شده و مطمئنا هر فردی که انتخاب شود وابسته به تیم حاکم خواهد بود.

گفته های دیگری نیز وجود دارد که بسم الله محمدی وزیر برکنار شده ی داخله در پست وزارت دفاع معرفی میشود.
اساسا هدف از استیضاح و سلب صلاحیت این است که فرد در مقام و جایگاهی که قرار دارد نتوانسته کارامد واقع شود. اینکه دوباره در یک پست مشابه محمدی رای بگیرد بستگی به رایزنی ها در مجلس دارد که طرفداران او تا چه حدی می توانند برایش کمپاین کنند. برکناری او و وزیر دفاع به خاطر حملات راکتی پاکستان صورت گرفت.
بر اساس برخی تحلیلها بعید به نظر میرسد که بسم الله محمدی در پست وزارت دفاع اگر جا بگیرد این وعده را به نمایندگان بدهد که او برخورد متقابل به مثل با پاکستان خواهد کرد بنا انتظار این را نباید داشت که او از مجلس نمایندگان برای پستی رای بگیرد که قبلا در پست نسبتا مشابه آن بوده و از نظر مجلس نمایندگان کارایی اش مردود بوده که منجر به رد صلاحیت اش شده است.

برخی دیدگاهها حاکی از آن است که در سلب صلاحیت دو وزیر دفاع و داخله کشور پاکستان دست گسترده ای داشته است اگر این مسئله را نیز محتمل بدانیم در کنارش گزینه ی دیگری نیز وجود دارد که بی تاثیر در ماندن و یا نماندن این افراد در پستهای شان نبود، آن حمایت حکومت بود که میتوانست کارتهای نمایندگان برای دو وزیر را تغییر دهد که اینگونه نشد. با وصف این موضوعات اینکه محمدی رای بگیرد، هم دور از انتظار نخواهد بود.
عدم پافشاری حلقه ی حاکمیت برای ماندن دو وزیر امنیتی دلایلی داشته که میتوان به چیدمان مهره ها برای انتخابات اشاره کرد.

وزارت داخله به عنوان تامین کننده ی امنیت انتخابات و ماموران این وزارت به عنوان نزدیک ترین افراد به صندوق تبعا می تواند که بیشترین تاثیر در تقلب یا عدم آنرا داشته باشد که بسم الله با توجه به نزدیک نبودن انچنانی اش با حلقه ی ریاست جمهوری مطمئنا مطابق با خواسته های آنها عمل نمی کرد. حالا با معرفی مجتبی پتن این فرصت مهیا خواهد شد. بدون شک باید که در راستای چیدمان قومی در حکومت کسی برای وزارت دفاع معرفی گردید که رضایت طیفی از مردم گرفته شود و بسم الله محمدی گزینه ی مطمئن تر برای این پست دیده میشد.
اوضاع احوال کشور نشان میدهد که قیامهای مردمی در برخی ولایات جنوبی و جنوب غربی نیز بی ارتباط به انتخابات نباشد حلقه ی حاکمیت که بیشترین انتظار آرا را از جنوب و جنوب غرب دارد شرایط را برای برگزاری انتخابات در این ولایات اماده میکند بر خلاف انتظار که شهرهای شمالی کشور رو به وخامت گذاشته و در برخی ولسوالی ها امکان برگزاری انتخابات کم کم رو به امکان ناپذیری میرود.

به نظر میرسد در بسیاری از این قیامها اشخاصی دست گسترده داشته باشد تا از این طریق بخواهد مخالفین را برچیند و زمینه مذاکره و برگزاری انتخابات در جنوب را فراهم کند تا حاکمیت دستخوش جابجایی نشده و همین حلقه ی حاکم با کمی تغییرات قدرت را همچنان در دست داشته باشند.