از نوشتن «خودداری کنید»، خودداری کنید
زمان خواندن: (تعداد واژه ها: )
در این محل از کشیدن سیگار خودداری کنید.
در اینجا از ریختن زباله خودداری کنید.
در حال رانندگی از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.
اگر ما در هر جملهای که مینویسیم به معنی درست و دقیق کلمات دقت کنیم، فصیحتر و درستتر خواهیم نوشت. «خودداری» معنایی قریب به «خویشتنداری» دارد و آنگاه کاربرد آن مناسب است که امری بدون اختیار یا بدون قصد قبلی در حال انجام باشد و ما با یک ارادهی اختیاری مانع انجام آن شویم. مثلاً میشود گفت «از گریه کردن خودداری کنید» چون گریه چیزی است که غالباً خود به خود به سراغ آدم میآید. همچنین است مثلاً «از عصبانی شدن خودداری کنید.» و امثال آن. ولی برای کاری که به اختیار انجام میدهیم، کاربرد «خودداری کردن» مناسب نیست. بهتر است بگوییم این کار را نکنید.
در مجموع میشود گفت که هر جا میخواهید کلمهی «خوددداری» به کار برید، این را تصور کنید که اکنون شما کلمهی «خویشتنداری» را به کار میبرید. آنگاه ببینید که کاربرد «خویشتنداری» در آن مقام درست است یا نه.
پس جملههای بالا را میتوان چنین نوشت که هم سادهتر است، هم فصیحتر و هم کوتاهتر:
در این محل سیگار نکشید.
در اینجا زباله نریزید.
در حال رانندگی نخورید و نیاشامید.
ولی قدری تأمل کنیم. شما فکر نمیکنید که جملههای اولی قدری محترمانهتر و مؤدبانهترند؟ چرا این طور است؟ به نظر من در آنها به طرزی پنهان این نکته گوشزد شده است که گویا شما در انجام این کارها عمد و قصدی ندارید و این سیگارکشیدن یا زبالهریختن انگار خود به خود صورت میگیرد. حال شما در نقش آدمهایی مثبت، میتوانید جلو انجام خودبهخود این کارهای نامطلوب را بگیرید. ملاحظه میکنید که نوعی احترام در اینجا نهفته است.
من در اینجا به یاد دختر سهسالهام افتادم که وقتی کاری ناپسند میکند، میگوید «این کار خودش شد.» یا میگوید «روح بدجنس من این کار را کرد.» و به این ترتیب راه را بر تنبیه احتمالی خود میبندد.
خوب بالاخره از کاربرد «خودداری کنید»، خودداری کنیم یا نکنیم؟ به نظر من در مجموع ما باید به سمت سادهنویسی و درستنویسی برویم. ولی این نکتهی روانی را از این روی نوشتم که بدانیم گاهی یک موضوع را از چند جنبه میتوان نگریست. باید عادت کنیم که از مطلقنگری خودداری کنیم. نه، نشد. باید عادت کنیم که مطلقنگر نباشیم.
آنلاین : http://mkkazemi.persianblog.ir/post/749