گيتس و انتقاد از مهمان نوازی افغانها

اگر به موضع گيري وراهكار هايي كه امريكا دنبال مي كند دقت شود و اين كه اين كشور در صدد تغيير راهكار ها است وبه دنبال استراتژي جديد مي گردد. اين نتيجه بد ست مي ايد كه مقامات امريكايي هم اكنون دچار همان تشوش و سردرگمي درافغانستان شده اند كه دو سال پيش در عراق داشتند.

بحران عراق سبب انتقادات شديد از دولت بوش گرديد و حمله به عراق را اشتباه محض خواندند، اما اكنون با تشديد حملات طالبان درافغانستان همه از ناكامي هايي سخن مي گويند كه تا دوسال وجود نداشت و دولت مردان امريكايي افغانستان را يكي از كشورهايي مثال مي آورد كه از وضعيت بحراني عبور كرده و به دموكراسي و دولت منتخب دست يافته است.

آخرين راهكار جديد امريكا افزايش 14 هزار نيروي تازه نفس تا چند ماه آينده درافغانستان است. ظاهرا اين طرح آخرين راهكاري است كه براي مقابله گسترده با طالبان و القاعده اتخاذ شده است، اما مقامات نظامي اين كشور بازهم مطمئين نيستند كه اين طرح در افغانستان كارگرد مي افتد يانه؟

نكته قابل توجه سخناني است كه وزير دفاع امريكا در آخرين واكنش در قبال جنگ افغانستان ابراز داشته است و نشان مي دهد كه اين نظاميان تاچه اندازه از حوادث افغانستان متاثر هستند و با ترديد ها و پارادوكس هاي دايراه وار گرفتار هستند. رابرت گيتس وزير دفاع آمريكا، با تاكيد بر ضرورت تقويت ارتش افغانستان، در مورد ايده گسترش سريع نيروهاي آمريكايي در افغانستان، به كاخ سفيد هشدار داد و گفت كه افغانها هيچوقت نسبت به خارجيها ميهمان نواز نبوده اند.

اين اولين واكنشي است كه گيتس بعد از نشست مهم فرماندهان امريكايي در واشنگتن درقبال افغانستان اتخاذ كردند و توافق نمودند كه 14 هزار نيروهاي تازه نفس ديگر درافغانستان اعزام نمايند.

وي درواكنش به اين تصميم گفته است، حضور و گسترش سريع نيروهاي آمريكايي در كشوري كه تاريخچه عكس العمل در مورد نيروهاي خارجي دارد، ممكن است نتايج معكوس به بار بياورد.

شايد بهتر باشد به جاي وسيع تر كردن ردپاي غربي ها در كشوري كه هيچوقت نسبت به خارجي ها ميهمان نوازنبوده اند، تلاش خود را صرف بازسازي و تقويت هر چه سريعتر ارتش ملي افغانستان كنيم. وزير دفاع امريكا دراين سخنان حتي احتمال داد كه اگر همين سياست درامريكا دنبال شود، اين كشور بايد 20 هزار نيروي تازه نفس به تدريج درافغانستان اعزام نمايند.

انچه دراين نوشته جالب به نظر مي رسد تعبيري است كه گيتس به كار برده است و آن مهمان نواز نبودن افغانها نسبت به خارجي ها است. اين درحالي است كه دولت مردان افغانستان از گذشته تاحال شعار شان اين بوده اند كه افغانها مهمان نواز و غيرتي هستند. اين دو ويژگي و صفات را جزء فرهنگ و سنت افغانها مي دانستند، اما رابرت گيتس برخلاف باور دولت مردان افغانستان كه مهمان نوازي افغاانها و نيز غيرت افغان را بزرگترين افتخار مي دانند، به اين مردم تهمت عدم مهماتن نوازي زده اند.

شايد تا سي سال پيش اگر اين سخنان درباره افغانها گفته مي شد آن را يك اهانت مي پنداشتند، زيرا اين صفات چنان در ذعن افغانها تبليغ شده بود كه انان با وركرده بودند كه مهمان نوازند. اما اين كه تاچه اندازه از سيره و سنت مهمان نوازي مي دانستند خود سئوالي است كه اقاي تخته چناري در مقاله اش در يكي از هفه نامه هاي كابل چندي پيش مطرح كرده بود. او نوشته است: شخصيت هاي بسياري آگاهانه يا ناآگاهانه در هر محفلي سعي مي کنند، در کوره غيرت افغاني بدمند و مهمان نوازي اين مردم را از باب حماقت و يا تحميق نشخوار نمايند. و اما به راستي غيرت و جوانمردي در قاموس وجود ما جايگاهي دارد؟

يكي از گزارش گران هم وطن در سايتي نوشته است:" افغانها از ديرباز به مهمان نوازي وميهمان داري معروف مي باشند،اما اين روز ها کارش به جايي رسيده که کساني را که براي آموزش بهداشت به کشورما آمده به گروگان گرفته تا به مقاصدخود برسدولي ازنظر اين نگارنده اين گروگانگيري کار افغانها نمي تواند باشد زيرا اين راازگذشته وسابقه افغانها مي توان فهميد".

اما برخلاف نظر اين نويسنده تمامي گروگان گيران و اختطاف گران و خشونت طلبان افغان هستند و متاسفانه امروز ها صدها دختر و كودكي كه از مناطق مختلف افغانستان قاچاق و ربوده مي شوند همه افغان هستند و بسياري از آنها در تجارت سكس در بازار مكاره فروخته مي شوند و هيچ غيرت افغاني به جوش نمي ايد تا از اين وضعيت رقت بار بيرون آيند.

به قول آقاي تخته چناري:" آيا ما واقعاً مهمان نوازيم؟ اگر به رفتار و کردار خود، نگاه نقادانه و نه احمقانه و تحميق گرانه داشته باشيم، متاسفانه جواب منفي است. جاي مهمان نوازي را مهمان ربايي و مهمانکشي پرکرده است و جاي غيرت و جوانمردي را در ضمير و وجدان بسياري از افغانها، جنايت و توحش نکبت بار به اشغال کشيده است. قصه يک گروگان گيري پايان نمي يابد که لکه ننگ گروگان گيري ديگر بر پيشاني ما مي نشيند! خون حلقوم انسانهاي اسير مذبوح تا هنوز از کف و جوشش نمي نشيند که رگهاي گلوي اسيران ديگري با کارد توحش دريده مي شود و سر زمين "مهمان نوازان" افغانستان را رنگين مي نمايد. زنجير جنون و جهالت طالبان از بازو و گردن زنهاي کوريايي فاصله نمي گيرد که دست و بازوي زن آلماني با زنجير ملاقات مي کند؛ زني که سرزمين، بستگان و عزيزانش را رها کرده، آمده است تا در فرايند بازسازي کشور ويرانه با غيرتان و مهمان نوازان افغاني سهم بگيرد. ما به اين همه وحشت و جنايت دست مي يازيم و يا حد اقل مي بينيم؛ اما با زهم ادعا داريم که ما غيرت داريم و مهمان نوازيم! کدام اديب سخن سنج و زباندان مي تواند کشف کند که "غيرت افغاني" چيست و "مهمان نوازي" ما چه معنا دارد؟"

به هرحال سخنان آقاي گيتس هرچند اشاره كلي نسبت به عكس العمل افغاانها در قبال خارجي ها دارد، و گروه طالبان و ديگر افراطي ها آن را اين گونه توجيه كرده اند كه بلي افغانها در برابر متجاوزين بي رحم و بي باكند. اما واقعيت اين است كه حضور نظامي خارجي درافغانستان با تمام پيامد هاي منفي كه دارد، با اجازده و دعوت دولت قانوي افغانستان بوده است و ثبات و امنيت افغانستان امروز به اين نيروهاي بستگي دارد.

درچنين فرايندي است كه ادامه جنگ سبب شده است كه اقاي گيتس برخلاف شعار هاي دولت مردان افغاني، افغانها را مردمي بدانند كه دربرابر خارجي ها مهمان نواز نيستند. اما واقعيت اين است كه افغانها طي چند دهه اخير با خود شان هم نيز مهمان نواز نبوده اند چه به افراد خارجي، اگر واقعا افغانها با خود شان مهمان نواز و رئوف مي بودند و غيرت افغاني اجاز نمي داد كه خارجي ها بيايند براي آنان امنيت برقرار كنند، اصلا نيازي به نيروهاي خارجي نبودند و همين مهمان نوازي و غيرت افغاني، خارجي ها را نيز بس بود و ديگر لازم نمي ديد كه به كمك ما بشتابند. مشكل اساسي ما امروز اين است كه ما چنان در دايره اي از خشونت ها و افزون طلبي ها و افراطي گريها گرفتار امده ايم كه به خود مان هم رحم نمي كنيم و اگر خارجي ها نباشند در همان لحظه به جان هم ديگر مي افتيم و خون يك ديگر را مي ريزيم.

به هرحال سخنان گيتس ممكن است به غيرت شعاري برخي ها بربخورد اما برخواسته از يك واقعيت تلخي است كه مردم افغانستان چندين دهه است كه گرفتار آن گرديده است.