صفحه نخست > دیدگاه > نگاهی اجمالی به جامعه شیعیان اثنی عشری کابل

نگاهی اجمالی به جامعه شیعیان اثنی عشری کابل

کابل پایتخت و پرجمعیت ترین شهر افغانستان در طول تاریخ پر فراز و نشیب اش میزبان گروهای مذهبی و نژادی زیادی بوده است.
محمد
يكشنبه 26 آپریل 2009

زمان خواندن: (تعداد واژه ها: )

همرسانی

بعد از فتوحات اعراب در خراسان آنها شهرهای مختلف این خطه را به دین اسلام درآورند. فاتحان عرب کابل به نوبه خود دارای گرایشات مختلف و بعضاً مخالف سیاسی عقیدتی بودند که بازتاب دهنده اوضاع و احوال سیاسی جهان اسلام در آن زمان بود، قدر مسلم اینست که مقوله جهاد فی سبیل الله آنها را زیر یک لوا قرار داده بود .
در بین این گرایشات سیاسی عقیدتی می توان از مجاهدین عرب طرفدار علی بن ابی طالب (ع) نیز نام برد، اینها عموماً عربهای یمنی تبار بودند که می توان از طائفه عربی الازد و انصار یکی از زیر شاخه های آن نام برد.
با این مقوله می توان از ورود اولین طوائف مسلمان با گرایشات شیعی در شهر کابل سخن گفت.

بعد از فتوحات اعراب در خراسان آنها شهرهای مختلف این خطه را به دین اسلام درآورند. فاتحان عرب کابل به نوبه خود دارای گرایشات مختلف و بعضاً مخالف سیاسی عقیدتی بودند که بازتاب دهنده اوضاع و احوال سیاسی جهان اسلام در آن زمان بود، قدر مسلم اینست که مقوله جهاد فی سبیل الله آنها را زیر یک لوا قرار داده بود .
در بین این گرایشات سیاسی عقیدتی می توان از مجاهدین عرب طرفدار علی بن ابی طالب (ع) نیز نام برد، اینها عموماً عربهای یمنی تبار بودند که می توان از طائفه عربی الازد و انصار یکی از زیر شاخه های آن نام برد.
با این مقوله می توان از ورود اولین طوائف مسلمان با گرایشات شیعی در شهر کابل سخن گفت.
البته بعدها زمانی که شهر کابل به صورت یک مرکز استراتژیک بر سر راه هند عرض اندام می کند همیشه مورد توجه شبه نظامیان قزل باش بوده است. طوائف شیعه اثنی عشری در دوره حکومت ایلخانان مغول در خراسان و ایران آهسته آهسته قدرت گرفتند و در دوره حکومت صفویان مهاجرت های جنگی در مناطق و شهرهای مختلف افغانستان کنونی آغاز گردید. صفویان بعد از جد جهد زیاد توانستند موفقیت های زیادی را از لحاظ مذهبی، سیاسی و نظامی در ایران بدست آورند ولی بعداً حکومت شان رو به ضعف نهاد و سقوط قندهار بدست پشتونها آغازی بود بر پایان یافتن امپراتوری شان.
نادر شاه افشار نیز عده ای از طوائف بیات، جوانشیر، افشار، شاهسون ، شاه آغاسی، کردی و بختیاری را به افغانستان تبعید کرد که در مناطق شیعه نشین کابل خصوصاً چنداول و وزیرآباد اسکان یافتند.
بعد از تشکیل کشور افغانستان بازماندگان جنبش نظامی مذهبی قزلباش به شهر های مختلف افغانستان سکنی گزیدند که شهر قندهار و کابل جمعیت قابل توجهی از ایشان را در خود جای داده است.
در حال حاضر بیش از صدها هزار شیعه در کابل زندگی می کنند که از طوائف گوناگون تشکیل شده اند. برای سهولت در طبقه بندی شان می توان آنها را به دو بخش بزرگ هزاره و غیر هزاره تقسیم نمود.
غیر هزاره ها که معمولاً آنها را قزل باش می نامند و گمان می کنند قزل باش قومی مشخص می باشد.
قزل باش ها در حقیقت اتحادیه ای از اقوام و طوائف گوناگون اند که وجهه اشتراکشان پیروی از مذهب شیعه دوازده امامی است.
ساحات زندگی شیعیان دوازده امامی کابل قرار زیر است:

• چنداول، مرادخانی و مرکز شهر
• خوشحال خان و افشارسیلو
• دشت برچی و حومه
• چهاردهی و دارالامان و حومه
• وزیرآباد و قلعه فتح الله و حومه
• بنی حصار، قلعه چه و پنجه شاه

و سایر نقاط شهر

چنداول از نظر فرهنگی یکی از مناطق مهم شهر کابل است که ساکنان اصلی آن از اقوام ، فارس، آذری، شاهسون، شاه آغاسی، کردها ( کرد فیلی و کرد زنگنه)، افشار، بیات، جوانشیر و سادات و غیره تشکیل شده اند.طبقه بندی ترکیب قومی چنداولی ها به صورت دقیق کاری مشکل است اما عموماً می توان آنها را ایرانی الاصل به حساب آورد.

در خوشحال خان و افشار سیلو نیز عموماً اقوام افشار، آذری ها و سادات اکثریت دارند.
دشت برچی و حومه به صورت سنتی عموماً هزاره نشین می باشد که سادات و بیات ها نیز اسکان یافته اند.
در چهاردهی و دارالامان وحومه عموماً افشار، آذری ، سادات شامل اند.
وزیر آباد دارای اقوام بیات، افشار، بلوچ، عرب ازدی، عرب مصری، کردها،شاه آغاسی، شاهسون و سادات است.
بنی حصار ، قلعه چه و پنجه شاه نیز اقوام قزل باش را در خود جای داده است.
البته لازم به ذکر است که هزاره ها در تمام مناطق مذکور با اقوام نامبرده به دلیل تعلقات مذهبی حضور دارند.
شیعیان هراتی نیز به صورت نسبی در شهر کابل در مناطق مذکور حضور دارند.

معرفی اقوام مذکور به صورت مجمل:

مراکز اصلی فارس ها و آذری ها ایران و آذربایجان است،کردهای فیلی و زنگنه در غرب ایران، کردستان عراق و بغداد زندگی می کنند. افشار که عموماً در شرق ایران، کردستان ترکیه و آذربایجان زندگی می کنند به زبان فارسی و ترکی تکلم می کنند. شاهسون از جمله شیعیان ترک تبار ایران محسوب می شوند که بیشتر مورد عنایت صفوی ها بودند.
بیات ها در ایران، عراق، شرق عربستان سعودی و سوریه و لبنان مرکزیت دارند.
اعراب سادات در تمام جهان اسلام به صورت گسترده پراگنده اند ولی مراکز اصلی شان شبه جزیره عربستان، عراق، ایران، لبنان و مصر می باشد.
هزاره ها متشکل از مردم محلی مرکز افغانستان وهمچنین بازماندگان ایلخانان مغول اند. مراکز اصلی شان افغانستان مرکزی و شرق ایران است.
عرب ازدی از طریق کوفه و بعد از پراگنده شدن در ایران به کشور آمده اند، مراکز اصلی شان عربستان سعودی، عراق، سوریه، امارات متحده عرب و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
عرب مصری بعد از اضمحلال حکومت شیعیان فاطمی از طریق عراق و کوفه در ایران پراگنده وبه افغانستان آمده اند.

تراکم جمعیتی شیعیان اثنی عشری در شهر کابل:

دشت برچی و حومه در غرب کابل از جمله پرجمعیت ترین حوزه زندگی شیعیان اثنی عشری در غرب کابل می باشد.
مرکز شهر کابل، چنداول و حومه جمعیت قابل ملاحظه ای از شیعیان را به خود جای داده است.
وزیر آباد، قلعه فتح الله و حومه در شرق شهر کابل نیز از نقاط پر جمعیت شیعیان اثنی عشری می باشد.
سایر نقاط شهر که ذکر شد جمعیت نسبتاً کمتری را نظر به ساحات مذکور دارند.

آنلاین :
آنتولوژی شعر شاعران جهان برای هزاره
آنتولوژی شعر شاعران جهان برای هزاره

مجموعه شعر بی نظیر از 125 شاعر شناخته شده ی بین المللی برای مردم هزاره

این کتاب را بخرید

پيام‌ها

  • تو هم متخصص تاریخ هزاره شدی؟ وای به حال هزاره که هر پای لوچ برای او تاریخ نوشته میکند و قانون میسازد.
    دیگر اینکه قزلباشان در مجموع مردم ترکی-مغولی الاصل هستند. در وقت تشکیل قزلباش در ایران امروز کسی فارسی نمیدانست. جمعیت شان هم ناچیز است تا جایی که من در کابل دیده ام.

    • عجب عقل داری جانم. که در آن وقت در ایران کسی فارسی نمیدانست. پس حتما پشتو گپ میزدنند. برو یکذره تاریخ بخوان.

  • سلام بر همگان.

    محمد جان، مطلب تحقیقاتی جالبی بود. چنانچه در مطلب اشاره کرده اید به این نتیجه میرسیم که عنصر فارس و فارسی در میان شیعیان خیلی کم به چشم می خورد و بیشتر مغولی، ترکی، کوردی و عرب اند.
    امیدوارم در این رابطه بیشتر تحقیق نمائید!
    البته من هنوز هم باور دارم که شما بدون گرایشات فارسی ستیزانه این مطلب را نوشته اید و مطلب شما غیر جانبدارانه است!!! ولی تحقیقات بیشتر ضرورت است تا با قاطعیت در این زمینه نظر داد.

    • من هم با آقای پنجشیری محترم هم نظر استم. اگر امکان دارد منابع و مآخد خود را هم ذکر کنید.

  • شما کل تان چوچه های ایران هستید، تا به کی نوکری ایران را می کنید ؟ کی از غلامی ایران خلاص می شوید؟
    به جای این کارها کمی به افغانیت خود ما توجه کنید.
    مگر نمی دانید که افغانان چقدر در طول تاریخ با شهامت بودند؟ چرا از افغانستان نمی گویید؟

    • جناب خیل خان
      اگر هزاره ها را چوچه های ایران میدانی پروا ندارد چون ایران حد اقل یک فرهنگ و تاریخ دارد و وای به حال تو بیچاره که چوچه دال خور های پاکستانی هستی و این اشخاص مثل تو هست که به افغانیت شان فکر نمیکنند به همین خاطر همیشه مزدور پاکستانی ها و پنجابی ها میباشید.
      موفق باشی اقای خیل خان

  • آقای عمر خیل!
    اول اینکه بگویم که من یک تاجک استم تا مطلب برایتان واضح شود.دیگر اینکه شما از غیرت و افغانیت خود گپ میزنید درحالی که خود نوکر پاکستان دالخور استید. اگر نوکری میکنید اقلا نوکر یک پلو خور خو باشید. ایران قدرتمند ترین و پیشرفته ترین کشور منطقه است که خود میدانید. شما باید کوشش کنید که چگونه وطن ما به این مرحله برسد. به عوض اینکه نویسنده این مطلب تحقیقاتی را تشویق کنید با تمسخر اینگونه انسانها را دلسرد میکنید. در وطن ما و شما همین طور است که هر کسی کار خوبی کرد گردنش را میزنیم. دیگر اینکه زیاد از غیرت افغانها گپ نزنید. من خود در ناروی زندگی میکنم و بی غیرت ترین مردم در انجا افغانها اند و بد معاش ها پاکستانی ها. دیگر اینکه این را هم میفهمید که متاسفانه بعضی از ما در مقابل پول حتی ناموس خود را سودا میکند. پس کو غیرت. دیگر اینکه کلمه افغانیت را در پهلوی غیرت ذکر نکنید که دو چیز متضاد اند. غیرت ما فقط در جنگ بین خودمان است و تخریب یکدیگر. درست که سرزمین فعلی افغانستان 5000 سال تاریخ دارد اما این تاریخ سرزمین ما است نه مملکت افغانستان. افغانستان 350 سال زیادتر تاریخ ندارد که بر اثر کشمکش های قومی و سیاسی به وجود آمد.حتی نام آن هم (سرزمین افغانها) نشان دهنده این مطلب است. .
    عمر خیل جان! بروید دالتان را بخورید که سرد میشود.

    • نوید جان جان بیادریش ایقه زود قار نکو . مه فقط نویشتی تو ره خاندوم و بس ده باری شیعه ها گپ نمیزنوم که باز اینجه یک اندیوال نیمکله خفه شودگی داروم که ده جانیم نویشتایشه چالان میکونه و رنگه نویشته میکونه میفامی رنگه که هر رنگیشه واز کونی یک کابل پریس دیگه است . ایقه ره کی بخانه و ایقه ره کی بفامه و ایقه مغز از کوجا میشه از امی خاطر نامیشه نویشته نمیکونوم لاکن احترامیشه داروم او آدم رقم ما و تو بی صبر نیست . ایره ده مه بگو جانیم که حالی شو است یا روز ( ام شو است ام روز ) خی ده اونجه چه میکونی بیا دیگه . حالی ما خی بسیار کلان مردوم شودیم . "ها " ما ازو نوکرای دال خور مالخوریش نیستیم حالی ما ده امو پلویشم قناعت نداریم "ها" ما حالی از خیر سریت نوکری " دالررررررررررررررررررررررررررر " استیم . بلی مزاق گپ نیست . کلدار و ریال و افغانی ره میده بچایما ام نمیگیره . از غیرت گپ نزن بچیش که گپا خراب است ده اینجه کوجا غیرت مند پیدا میشه که ده ناروی جان تو پیدا شوه . چپی ته بگی دانیته بسته کو صدایته نکش چشمیته پوت کو گوشیته کر بگی . کلیته بالا نکو سیل میکونی از زیرک چشم سیل بکو لاکن گپ نزن . حالی دلکیت جم شود که ما نوکر کلاااااااااااااااااان شودیم ازو خورترکایش خو نیستیم که شرم بکونیم . خبر داری یا نداری باید یک دفه نامیشه به افتخار بگیروم که دلی دوشمنا بسوزه . ما--- نوکرانی --- آمریکایان--- استیم . . . نوکر--- بوش ---نوکری اوباما --- . یک چیزه باید بری نوید جان بگویوم تا دلکیش خوش و دل تسلایی شان شوه . او ایکه هر قومی که ده حکومت امروزه پیش قدم است سبا نامک نیکیش ده تاریخ چاپ میشه و بچای ما ده اونا با توف و لعنت احترام میکونن چه پشتون باشه چه فارسی چه هزاره و چه ام ازبک . نا گوفته نمامنه که شوما خارج رفتگی ها ام نام های خوبی ره ده ما کمایی کدین که افتیخار و تاج سر افغانستان 350 ساله تان ره زنده نگا کدین که نواسه گکای تان ده حق تان دوای لواب دار خات کدن خصوصآ زنای تان که ده مزه و تزیش قیصه میکونین عین مه میگوم نام آریانا ره زنده نگا میکونن و دخترکایتان خو باید نامی خراسانه نشرمانن . برو عمر خیل که آبروی ما ره بردی کتی ای رقم گپایت برو راست میگه دالکیته بخو که یخ کده رفت . برین مه میگوم خاک ده سریتان کتی ای رقم غیرتتان ...

  • وای برای دوستای متعصب ما هنوز هم عقل سرتان نیامده بهترین استاد حریف می باشد ازین ایرانی ها حس وطن دوستی را یاد بگرین بعد ...

Kamran Mir Hazar Youtube Channel
حقوق بشر، مردم بومی، ملت های بدون دولت، تکنولوژی، ادبیات، بررسی کتاب، تاریخ، فلسفه، پارادایم و رفاه
سابسکرایب

تازه ترین ها

اعتراض

ملیت ها | هزاره | تاجیک | اوزبیک | تورکمن | هندو و سیک | قرقیز | نورستانی | بلوچ | پشتون/افغان | عرب/سادات

جستجو در کابل پرس