رهبر طالبان در مذاکرات محرمانه صلح "قلابی" از آب در آمد

منبع: نیویورک تایمز

برگردان: مهران موحد

برای چندین ماه این امیدواری وجود داشت که مذاکرت محرمانه ای که میان مقامات حکومت افغانستان و گروه طالبان برگزار می شود به نتائجی برای پایان دادن به جنگ برسد فقط به این دلیل که یکی از رهبران شورشیان در این مذاکرات حضور داشت: ملا اختر محمد منصور یکی از فرماندهان ارشد جنبش طالبان.

اما حالا روشن شده که کسی که به نام منصور در مذاکرات صلح شرکت ورزیده، ملا منصور رهبر طالبان نیست؛ این قسمت ماجرا شباهت زیادی با داستان های جاسوسی می رساند. مقامات امریکایی و حکومت افغانستان حالا می گویند که شخص مذاکره کننده فریبکار بوده است. مذاکرات صلحی که در سطح بالا و با کمک پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) انجام شده به نظر می رسد که دستاورد چندانی نداشته است.

یک دیپلومات غربی در کابل که از نزدیک در مذاکرات شرکت داشته اظهار داشت:" شخص مذاکره کننده ملا منصور نیست. پول هنگفتی برایش دادیم".

مقامات امریکایی به روز دوشنبه تایید کردند که آن ها از این که این مرد، ملا منصور یا حتا یکی از اعضای رهبری طالبان باشد قطع امید کرده اند.

مقامات افغان و ناتو گفتند که آن ها سه بار با شخص مزبور که از پاکستان به افغانستان سفر می کرد نشست برگزار کردند؛ پاکستان پناهگاه رهبران طالبان است.

به گفته مقامات، رهبر قلابی طالبان حتا با رئیس جمهور کرزی دیدارکرد پس از این که توسط هواپیمای ناتو به کابل پرواز کرد و به طور مستقیم به کاخ ریاست جمهوری برده شد.

این گزارش نشان می دهد که تلاش مقامات افغانی و امریکایی برای یافتن راهی برای پایان دادن به جنگ 9 ساله ای که توسط امریکا رهبری می شود، در فضای بی اعتمادی و اوضاع و شرایط عجیب و غریبی صورت می گیرد. باور براین است که رهبران طالبان در پاکستان مخفی شده اند و احتمالا حکومت پاکستان از آن ها حمایت می کند، حکومتی که میلیاردها دالر ار کمک های امریکا را دریافت می کند.

بسیاری از رهبران طالبان که اکثرا از ملاهای کم سواد در مناطق روستایی تشکیل شده اند، از سوی مقامات امریکایی، ناتو و یا مقامات حکومت افغانستان به صورت حضوری دیده نشده اند.

مقامات امریکایی می گویند که آن ها از همان ابتدا در باره هویت کسی که گمان می رفت ملا منصور باشد شک و تردیدهایی داشتند. ملا منصور مرد شماره دو در جنبش طالبان به شمار می رود. شک و تردیدها راجع به هویت این مرد هنگامی افزایش یافت که مذاکرات برای بار سوم در شهرجنوبی قندهار برگزار شد. مردی که ملا منصور را از سال ها پیش می شناخت به مقامات افغان گفت که مردی که اینک در میز مذاکره نشسته است ملا منصور نیست. یکی از رهبران افغان که نخواست نامش فاش شود گفت:" مردی که ملا منصور را به خوبی می شناخت گفت که این مردی را که خود را به عنوان ملا منصور وانمود کرده، نمی شناسد".

یکی از دیپلومات های غربی گفت که برای رهبر جعلی طالبان پول هنگفتی داده شد تا به شرکت کردن در مذاکرات متقاعد شود و نیز دوباره در مذاکرات صلح شرکت کند.

در حالی که برخی از مقامات افغان ابراز امیدواری کرده اند که ملامنصور برای مذاکرات بعدی برخواهد گشت، مقامات امریکایی و غربی می گویند که آن ها به این نتیجه رسیده اند که مرد مذاکره کننده ملامنصور نیست. روشن نیست که چه گونه امریکایی ها به این نتیجه رسیده اند؟ آیا امریکایی ها توانسته اند از طریق اثر انگشت یا وسائل دیگر به هویت شخص مزبور پی ببرند؟

در ماه های اخیر مقامات افغان و امریکایی امید زیادی به نتائج گفتگوهای صلح بسته بودند. مقامات امریکایی از جمله جنرال دیوید پتریوس گفتند که گفتگوهای صلح نشان می دهد که جنگجویان طالبان از اثر حملات نیروهای خارجی به رهبری امریکا تحت فشار قرار گرفته اند و تضعیف شده اند و به همین خاطر حاضر بحث کردن در مورد پایان جنگ شده اند.

مقامات امریکایی گفتند که آن ها و دیگر حکومت های عضو ناتو برای برگزارشدن مذاکرات تسهیلاتی فراهم کردند از قبیل فراهم آوری ترانسپورت هوایی و فراهم سازی امنیت راه ها برای رهبران طالبانی که از پاکستان می آمدند.

در ماه گذشته، برخی از مسئولان در کاخ سفید از نیویورک تایمز خواستند که نام ملا منصور را از مقاله ای که در باره مذاکرات صلح نوشته شده بود، حذف کند چرا که افشای شرکت کردن ملا منصور در مذاکرات صلح، مذاکرات صلح را و نیز جان ملا منصور را به خطر مواجه می کند. نیویورک تایمز پذیرفت که نام ملا منصور و دو نفر دیگر از رهبران طالبان را که در مذاکرات صلح شرکت ورزیده بودند حذف کند. وضعیت دو نفر دیگر از رهبران طالبان که در مذاکرات صلح شرکت کرده بود تا هنوز مشخص نیست.

پس از آخرین دور از مذاکرات صلحی که در چند هفته پیش انجام شد، مقامات امریکایی و افغان راجع به مردی که خود را ملا منصور جا زده بود سردر گم شده اند. برخی از مسئولان می گویند که این شخص ممکن است برای جمع آوری پول دست به فریبکاری زده و خود را رهبر طالبان معرفی کرده است.

برخی دیگر می گویند که این مرد، جاسوس طالبان بوده است. یکی از مقامات بلندپایه در حکومت افغانستان که از مساله اطلاع داشت گفت:" طالبان نسبت به امریکایی ها و دستگاه های اطلاعاتی ما زرنگ تر اند. آن ها با ما "گیم" بازی می کنند".

برخی دیگر از مسئولان گمان می کنند که رهبر جعلی طالبان که هویتش شناخته شده نیست، ممکن است از سوی سرویس اطلاعاتی پاکستان (آی اس آی) فرستاده شده باشد. عناصری در دورن سرویس اطلاعاتی پاکستان حضور دارند که مدت هاست "بازی دوگانه" را در افغانستان راه انداخته اند. از یک سو به مقامات امریکایی اطمینان خاطر می دهند که طالبان را سرکوب می کنند ولی از سوی دیگر از طالبان حمایت می کنند.

آن طوری که در رسانه ها انعکاس می یابد، رهبری طالبان تا هنوز هم اصرار دارد بر این که هیچ گونه مذاکراتی صورت نگرفته است. ملا عمر در پیامی که اخیرا نشر کرد به پیروان خود اطمینان داد که هیچ گونه مذاکره ای در هیچ سطحی با مقامات افغان یا امریکایی انجام نشده است.

در پیام آمده است:" دشمن فریبکار که سرزمین ما را اشغال کرده، از یک طرف عملیات نظامی خود را گسترش می بخشد اما از سوی دیگر شایعه هایی را می پراکند مبنی بر این که طالبان با آن ها وارد مذاکره شده اند".

با این همه، برخی از رهبران ارشد طالبان در ماه جنوری امسال، آمادگی خود را برای گفتگو کردن با نمایندگان حکومت افغانستان اعلام کرده بودند.

همزمان با اعلام آمادگی برخی از رهبران طالبان برای مذاکرت صلح، در حمله مشترک سرویس اطلاعاتی پاکستان و سازمان سیا ملاعبدالغنی برادر دستگیر شد. با این که این عملیات مشترک هم از سوی حکومت پاکستان و هم از سوی امریکایی مورد ستایش قرار گرفت چرا که نمونه خوبی از همکاری نزدیک میان پاکستان و امریکا تلقی می شد؛ با آن هم، مقامات پاکستانی به این هم اشاره کردند که آن ها به خاطری ملا برادر را دستگیر کردند که می خواست بدون اجازه استخبارات پاکستان به مذاکرات صلح شرکت کند.

مقامات افغان هم این مساله را تایید کردند.

با وجود شک و تردیدهای جدی ای که در باره هویت شخصی که خود را ملا منصور معرفی می کند وجود دارد، برخی از رهبران افغان تا هنوز هم امیدوار هستند که این مرد ،ملا منصور باشد یا دست کم نماینده ملا منصور باشد و امیدوارند که به زودی به مذاکرات صلح برگردد.

یکی از رهبران افغان که نخواست نامش فاش شود گفت:" شک و تردیدهایی به وجود آمده ولی تا هنوز هم این احتمال وجود دارد که این شخص، واقعا ملا منصور باشد". وی گفت که شرکت کنندگان در مذاکرات صلح، کسی را که گمان می شد که ملا منصور ترغیب کردند که همراه با دیگر رهبران طالبان- که ممکن است راجع به هویت آن ها هم تحقیق صورت گیرد- به مذاکرات صلح برگردند.

مسئولان می گویند: نشست از سوی کسی تدارک دیده شده بود که هم با مقامات حکومت افغانستان رابطه داشت و هم با گروه طالبان.

یک رهبر افغان گفت: در شروع مذاکرات هم مقامات امریکایی و هم رهبری افغان راجع به هویت و انگیزه های شخص مذاکره کننده با احتیاط برخورد کردند ولی پس از این که نخستین نشست مذاکرات، همه متقاعد شده بودند که فرد مذاکره کننده ملا منصور یکی از رهبران ارشد طالبان است. راه های گوناگونی برای اطمینان یافتن از هویت این مرد پیموده شد. تصاویر او به بازداشت شدگان طالبان که معتقد بودند که ملا منصور را می شناسند نشان داده شد. آن ها تایید کردند که صاحب این عکس ها ملا منصور است.

رهبر افغان گفت که هویت این مرد هر چه باشد مذاکراتی که میان امریکایی ها و شخصی که ادعا می کرد ملامنصور است برگزار شد، اهمیت خود را دارد. کسی که خود را نماینده طالبان وانمود می کرد با کمال تعجب پیش شرط های آسانی را برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات طرح کرد ازجمله این که : به رهبری طالبان اجازه داده شود که به افغانستان برگردد، به جنگجویان طالبان فرصت شغلی فراهم شود، زندانیان طالبان از زندان رها شوند.
رهبر افغان افزود که این مرد هیچ حرفی از خارج شدن نیروهای خارجی از افغانستان و نیز از سهم گیری طالبان در قدرت نزد.

سید امیر محمد آغا که می گوید در گذشته یکی از فرماندهان طالبان بود اما حالا از آن ها جدا شده و وظیفه وساطت را در میان آن گروه بر عهده داشته، از داستان رهبر جعلی طالبان اظهار بی اطلاعی می کند. وی می افزاید که رهبری طالبان هیچ تمایلی برای وارد شدن به مذاکرات صلح از خود نشان نداده است.

او می گوید:" کسی همانند من هم می تواند که بیاید و بگوید که من عضو جنبش طالبان هستم و یکی از مقامات ارشد این جنبش هستم. اما من برای تان می گویم که هیچ چیزی اتفاق نخواهد افتاد".

وی می افزاید:" هنگامی که با طالبان حرف می زنم متوجه می شوم که آن ها صلح را نمی پذیرند و می خواهند به جنگ خود ادامه دهند. آن ها از جنگ خسته نشده اند".

تروريزم، کوچی طالبان، طالبان و القاعده