به بهانه هشت مارچ تجلیل از روز زن

همانگونه که راهکارها وتلاشهای این موسسات ونهادها در راستای بهبود وضعیت زنان تاهنوز کم اثروسمبولیک بوده است، حضور زنان درنهادهای دولتی وقانونگذاری نیزسمبولیک وبی اثر بوده است. بطورمثال درسال جاری شاهد بودیم که قانون احوال شخصیه اهل تشیع که درآن محدودیت گسترده علیه زنان اعمال شده است، ازپیش چشمان ده ها نماینده زن درپارلمان به تصویب رسید اما زنان نماینده چند روز پس ازتصویب آن از آن اطلاع حاصل کردند. مهم ترازهمه اینکه تعدادی خیلی کم وانگشت شمارازنمایندگان زنان درپارلمان نسبت به تصویب این قانون لب به اعتراض گشودند. این اتفاق درنگرش نخست بیانگر این واقعیت است که حضورزنان درآن نهاد قانونگذاری چنان بی تاثیر وسمبولیک است اگر برفرض حکم سنگسار شان هم درآن مجلس به تصویب برسد اول که ازتصویب آن حکم خبرنمیشوند وثانیا شهامت اعتراض ومخالفت را دربرابرآن حکم ندارند. البته تمام این تقصیر متوجه زنان نیست. درجامعه ی که اخلاق، رفتار ومیزان خوبی وبدی زنان توسط مردان تعریف میگردد وضعیت زنان بهترازاین نخواهد بود وحضورآنان درتمام عرصه های سیاسی، اجتماعی وفرهنگی سمبولیک وبی اثر خواهد بود.

متاسفانه تاهنوز اعمال خشونت وستم علیه زنان بصورت درست ریشه یابی نگردیده است ودلایل وعوامل رفتارخشونت بار بازنان مورد تحقیق وتحلیل جامعه قرار نگرفته است. آنچه که تاهنوز دراین راستا گفته شده است بیشتر شعارهای سیاسی بوده است که با اهداف وانگیزه های سیاسی واقتصادی مطرح گردیده است وعبارت تامین حقوق زنان درآن وسیله ی برای دست یافتن به منفعت بوده است. به دلیل مقتضای سیاسی گاهی زن ستیزترین مردان ازتامین حقوق زنان سخن گفته اند. این درحالی است که تفکر، رفتار واعمال خود آنها همواره مرجع ومنبع تولید وتکثیر خشونت علیه زنان بوده است وخود دردرون خانواده دشوارترین موانع را برای رشد وشگوفایی استعداد زنان فراهم کرده اند. درافغانستان مشکل زنان به همان اندازه که مشکل زنان میباشد، مشکل مردان نیز میباشد. اصولا این تفکر ونگرش مردان نسبت به زنان میباشد که برای آنها خشونت ومصیبت می آفریند. لذا درچنین شرایطی بهبود وضعیت زنان بستگی به تغییر تفکر ونگرش مردان نسبت به زنان دارد که رفتار ومعیارهای اخلاقی زنان را تعریف وتعیین می نمایند. زنان تاوقتی که نتوانند محیط فامیل وخانواده خود را درجهت رفع تبعیض وخشونت علیه خود تغییر دهند، درمقیاس جامعه هرگز نخواهند توانست هنجاروسنت های رایج درجامعه را متغیرومتحول نمایند. تبعیض وخشونت علیه زنان درمرحله نخست درمحیط خانواده اعمال میگردد و پس ازآن درمقیاس گسترده تر زمینه عملی پیدا میکند. نگارنده به عنوان کسی که سهم فعال درفعالیت های فرهنگی واجتماعی داشته است، شدید ترین موانع را مردان فامیل وخانواده دربرابر فعالیت های من ایجاد کرده اند درحالیکه خودها همیشه ازتامین حقوق زنان سخن گفته اند وادعای روشنگری ورهبری دارند.

همانگونه که اشاره شد، آنچه که تاهنوز برای بهبود وضعیت زنان وکاهش خشونت علیه زنان به انجام رسیده است، سمبولیک، شعاری و منحرف ازواقعیت های جامعه بوده است که ریشه وعوامل خشونت علیه زنان در آن نهفته است.
دقت درآمارخودسوزی زنان، دقت درمیزان رشد وتوسعه اعمال خشونت علیه زنان نشان میدهد که تازمانیکه دلایل وعوامل اصلی خشونت موردشناسایی قرار نگیرند وتازمانیکه بستر پرورش وتولید خشونت پابرجا باشد، تلاش های سمبولیک وشعاری برای بهبود وضعیت زنان گره گشای این معضل نخواهد بودوتغییری دروضعیت زندگی زنان بوجود نخواهدآمد. زنان افغانستان وارث محرومیت ومظلومیت تاریخی اند که ریشه های خشونت وتبعیض علیه آنان قبل ازهمه چیز درسنت، فرهنگ وهنجارهای غالب جامعه ودرتفکر ونگرش مردان نسبت به زنان، نفهته است. تغییر این هنجارقبل ازهمه چیز به معنی ومفهوم برهم خوردن توازن قدرت به نفع زنان میباشد که هیچ مردی حاضر به قبول چنین چیزی نخواهد گردید. حتی درمترقی ترین جوامع بشری چنین مشکلی هنوز قابل رویت میباشد. اما آنچه که میتواند اعمال خشونت وستم را علیه زنان کاهش بخشیده دروضعیت زندگی آنها تغییر وتحول بوجود آورد، آگاهی، اعتماد به نفس و خودباوری خود زنان میباشد که به عنوان یک رویکرد موثر شناخته میشود. هرگاه زنان افغانستان به این خودباوری نایل آیند وتلاشهای خود را دربستر یک تشکل نیرومندسیاسی، فرهنگی ،اجتماعی متمرکزنمایند، بدون هیچ تردید روزنه امیدواری به سمت فردای بهترگشوده خواهد شد و فرایند این تلاشها رفع تبعیض وخشونت علیه زنان خواهد بود. اما زمانیکه زنان افغانستان فاقد بسترتلاشهای سنجیده شده وهماهنگ باشند، تلاشهای مردان برای رفع تبعیض و کاهش میزان خشونت علیه آنها نوعی دیگری ازبهره برداری از زنان درجهت تامین منافع سیاسی واقتصادی خواهد بود همانگونه که تاهنوز چنین بوده است. حضور موسسات عریض وطویل برای بهبود بخشیدن به وضعیت زنان درصورتیکه زنان همچنان فاقد تشکل نیرومند سیاسی، فرهنگی واجتماعی باشند، هیچ گرهی را ازمعضل زنان بازنخواهد کرد وتبعیض وخشونت علیه زنان همچنان سیرصعودی خواهد داشت. همانگونه که درجریان این هشت سال شاهد آن بوده ایم. خشونت وتبعیض علیه زنان زمانی رفع میگردد که زنان ازشان انسانی برخوردار گردیده ودرمدیریت و رهبری جامعه سهیم گردند.به باور این قلم زنان باید بیشتر بر انسان بودن خود باورمند باشند متاسفانه در فرهنگ و سنت های جوامع سنتی زنان اول خودرازن میدانند بعد یک انسان واما زنان با انسان دانستن خود در گام نخست میتوانند از حس جنس دوم بودن خود رهایی یافته ومساوی با مردان باشند.

کلام آخر اینکه آنچه که میتواند زنان افغانستان را ازمنجلاب سیاه بختی نجات بخشد، اراده، آگاهی وخودباوری آنها نسبت به استعداد وتوانمندیهای خودشان میباشد. تامین حقوق زنان درجوامع مترقی ودموکراتیک ساده وبدون هزینه به دست نیامده است. آنان با مبارزه مستمر وبا آگاهی بخشیدن به جامعه وبا قبول قربانیهای بی شمار به ارزشهای انسانی و انسان برابری دست یافته اند.