زنگ خطر نا امنی در بامیان باستان هم به صدا درآمد

کاری از نجیب الله مسافر

باتوجه به شدت و گسترش خشونت ها در سراسر افغانستان، اتفاقی که در ولایت بامیان رخ داد، نسبت به حملات تروریستی در دیگر مناطق افغانستان بسیار کوچک است ودر مقیاس گسترش و شدت خشونت ها، اتفاق چندان قابل توجهی نیست، اما آنچه این حمله تروریستی را بیشتر مورد توجه قرار داده و سبب نگرانی ها گردیده این است که این حمله در ولایتی صورت گرفته که از امن ترین و صلح دوست ترین ولایت در افغانستان به شمار می رفت. ولایت بامیان طی ده سال گذشته از امن ترین و آرام ترین ولایت ها در افغانستان بود و هنوز هم به امن ترین ولایت مشهور است که در آن نه جنگی است و نه خشونتی، اما حمله مسلحانه تروریستی به موتر پولیس در ولسوالی سیغان برای اولین بار بعد از انتقال مسئولیت های امنیتی به افغانها، زنگ خطر احتمال گسترش خشونت ها به این ولایت به صدا در آمده است.

بامیان اولین ولایتی بود که برنامه انتقال مسئولیت های امنیتی به نیروهای مسلح افغانستان آغاز گردید و ۲۶ سرطان 1390 روز تا ریخی برای بامیان بود که سرافرازانه ده سال امنیت و زندگی عاری از خشونت را سپری کرده بود. هرچند که نسبت به این ولایت بی مهری های زیادی در زمینه توسعه و بازسازی صورت گرفت و به خواسته های مردم این ولایت از سوی حکومت مرکزی توجه لازم نگردید، ولایتی که به عنوان یک زون در منطقه به شمار می رود، حتی از نعمت برق در داخل شهر محروم است در حالیکه نهرهای خروشان آب از هرطرف این ولایت جاری است. اما با همه بی مهری ها و عقب ماندگی ها مردم بامیان این افتخار را داشتند که با فقر و عقب ماندگی ساختند اما دست به خشونت و جنگ نزدند و به دیگران هم اجازه ندادند که منطقه شان را نا امن سازند، هرچند در سال های گذشته دست های پیدا و پنهان از خارج ولایت بامیان تلاش های زیادی کردند تا این ولایت را به آشوب بکشاند و نا امن سازند، اما عزم و اراده مردم برای زندگی صلح آمیز تمامی تلاش های دست های خارجی برای نا امن سازی این ولایت را نقش برآب کرد.

نیروهای نیوزیلندی که تاقبل از از انتقال مسئولیت ها در بامیان مستقر بودند، از کم کار ترین نیروی خارجی در افغانستان به شمار می رفت که نه برنامه ای برای انجام عملیات داشتند و نه حضور آنان در این ولایت با تهدید مواجه گردیدند. اما آکنون آنچه نگرانی ها را در مورد امنیت در ولایت بامیان به وجود آورده نه از سوی مردم ساکن در این ولایت می باشد، بلکه گروه طالبان و دیگر گروههای افراطی تلاش دارند با زیر سئوال بردن پروسه انتقال مسئولیت های امنیتی بامیان را که یکی از امن ترین ولایت ها به شمار می رفت، نیز نا امن سازند.

اساسا آنچه امنیت و ثبات ولایت بامیان را به تهدید مواجه می سازد، گسترش خشونت ها در ولایت های اطراف بامیان است و نیروهای افراطی برای ناامن ساختن این منطقه نیز وارد ولایت بامیان شده و سعی در نا امنی ولایت بامیان دارد، ولایت هایی مانند بغلان، پروان و میدان وردک، بخش عمده ولایت بغلان اکنون به کانون نا امنی ها و خشونت ها تبدیل گردیده است، نیروهای طالبان و دیگر گروههای افراطی بخش وسیعی از این ولایت را در اختیار خود دارند، هم چنین در ولایت پروان دره غوربند یکی از مناطق نا امن به شمار می رود که بارها افراد دولتی و نظامیان مورد حملات تروریستی قرار گرفته اند، شهید جواد ضحاک رئیس شورای ولایتی بامیان توسط تروریست ها در همین دره به شهادت رسید. ولایت میدان وردک نیز یکی از ولایت های آشوب زده ای به شمار می رود که با ولایت بامیان همرز است.

در این همسایگی با ولایت های آشوب زده، آنچه برای ولایت بامیان به عنوان یگ پاشنه آشیل به شمار می رود، راههای مواصلاتی به این ولایت است، زیرا راهها ای ولایت با ولایت های آشوب زده محاصره گردیده است و از هر مسیری که مردم این ولایت تردد می کنند، باید خطرات نا امنی راهها را به جان بخرند. دلیل اصلی که سه پولیس و یک غیرنظامی به شهادت رسیدند، این بود که مسیر ولسوالی کهمرد و سیغان به سمت شمال متصل به ولایت بغلان است و تروریست ها به راحتی از این ولایت وارد ولایت بامیان می شوند و راههای مواصلاتی بامیان به سمت شمال را کشور را ناامن می سازند. براساس گفته های نیروهای امنیتی در بامیان، بیشترین تهدیدی که برای بامیان وجود دارد، ولایت بغلان است که با ولسوالی کهمرد و سیغان همرز است و از این طریق طالبان می توانند به داخل ولایت بامیان نفوذ نمایند. مسیر دره غوربند به بامیان و نیز دره میدان به بامیان، از راههای بوده است که مردم بامیان همیشه با ترس و بیم از مسیرها تردد نموده اند و بارها توسط دزدان غارت شده و یا مسافران در دام تروریست ها گرفتار آمده اند. بعد از انتقال مسئولیت های امنیتی به نیروهای افغانستان، آگاهان سیاسی در ولایت بامیان می گویند با تحرکاتی که اخیراً طالبان در مسیر شاهراههای کابل – بامیان داشته اند، رفت و آمد مردم و کالاهای تجارتی به بامیان با مشکلات امنیتی مواجه گردیده و روی اقتصاد مردم این ولایت تاثیر منفی گذاشته است.

با توجه به پتانسیل این گونه تهدیدها بود که والی و فرماندهان پولیس این ولایت درخواست کردند که بعد از انتقال مسئولیت های امنیتی به نیروهای افغانستان، ظرفیت و توانایی های پولیس در این ولایت باید ارتقا پیداکند و با توجه به موقعیت بامیان و حضور740 نفر از نیروهای پولیس مسئولین امنیتی بامیان از دولت مرکزی خواسته بود که تعداد نیروهای امنیتی در بامیان باید به 1400 نفر برسد و قطعه واکنش سریع امنیت ملی از 60 نفر به 300 نفر ارتقا پیداکند و با تجهیزات و وسایل زرهی جدید مجهز شوند اما متاسفانه همانطوری به دیگر خواسته های مردم ولایت بامیان تاهنوز توجه نشده به این خواسته ها نیز تاکنون پاسخ مثبت داده نشده است و ظرفیت و توانمندی نیروهای امنیتی در این ولایت کی ارتقا پیدا خواهد هنوز روشن نیست.

به هرحال بامیان اولین تجربه انتقال مسئولیت های امنیتی به نیروهای افغانستان به شمار می رود، حفظ امنیت این ولایت همانطوری که برای مقامات محلی بامیان مهم است، برای دولت مرکزی نیز باید از اهمیت فروانی باید برخور دار باشد، زیر اگر این ولایت نا امن شود تمامی دستآوردهای انتقال مسئولیت نقش برآب خواهد شد و این فرصت را به طالبان می دهد تا دایره خشونت های خود رابیشتر از گذشته گسترش بدهد، آنچه که تاکنون حکومت آقای کرزی را صاحب اقتدار نگهداشته ولایت های امنی چون بامیان بوده است که جامعه جهانی را قبولانده که حکومت کابل بربخش های از کشور مسلط است، اگر این گونه ولایت ها هم ناامن گردد، دولت مرکزی چگونه ادعای سلط برافغانستان را خواهد داشت؟، زیرا براساس آمار نیروهای خارجی و حتی نقشه ای که در وزارت داخله وجود دارد بیش از 80 درصد ولایت های جنوبی و جنوب شرقی از کنترول دولت مرکزی خارج است. پس تا فرصت از دست نرفته فکری برای تامین امنیت بامیان باید کرد.