رواج اتهام بجای انتقاد سالم در فضای سیاسی کشور

البته در دنیای دموکراسی معمول است که هرکسی و هرنهاد سیاسی حرف ها و سخنان خود را آزادانه بیان می کنند

و طرف مقابل نیز عملکردها و موضع گیریهای مخالفان خود را رد و نقد می کنند، اما در اینجا سخنان آقای کرزی برای اپوزیسیون نوعی ادبیات اتهام آمیزی بود که او در سخنرانی خود بکار برد. او گفت:" افغانستان آزمایشگاه سیاسی بیکانگان نیست" متاسفانه در افغانستان تقریبا رسم شده است که وقتی موضع گیری ها و خواسته های طرف مقابل را رد می کنند فورا اتهام زنی به بیگانگان و وابستگی به خارج را نیز ضمیمه آن می کنند و در این میان آقای کرزی نیز در سخنرانی خود در پارلمان از این رسم و سنت پیروی کرد و بکارگیری این گونه اتهام ممکن است، سبب واکنش شدید اپوزیسیون شود و بجای اصلاحات سیاسی تنش های سیاسی را در سطح کشور افزایش بدهد.

به هرحال اکنون تردید وجود ندارد که جریان اپوزیسیون حکومت مدتی است که جان تازه ای گرفته است، هرچند این مخالفان سیاسی تا کنون حرف تازه ای نگفته اند، طرح فدرالی و نظام ریاستی بارها از سوی مخالفان سیاسی حکومت تکرار گردیده بود،اما سئوال اینجا است که حالا چرا این موضع گیریها سبب نارحتی و واکنش شدید حکومت شده است؟.

در این که آیا نظام ریاستی خوب است یا نظام متمرکز ریاست جمهوری، بحث دیگری را لازم دارد، آنچه در این نوشته تلاش می شود بدان پرداخته شود این است که چرا یک موضوعی که تازه نیست موجب تشویش حکومت مداران شده است؟.

یکی ازعواملی که حکومت را از عملکرد اپوزیسیون نگران کرده، گرایش روز افزون نهادهای مدنی، روشنفکران، احزاب و شخصیت های سیاسی به جریان اوپوزیسیون است، عملکرد حکومت در دو سال اخیر و نوع مدیریت کشور که به سوی تمرکز گرایی یک طرفه پیشرفته است و نشنیدن حرف شخصیت های سیاسی و احزاب و عدم توجه به توسعه سیاسی، عدم توجه به توسعه متوازن کشور در ولایت های مختلف، زیرپا گذاشتن وعده هایی که آقای کرزی به حامیان خود در دوره رقابت های انتخاباتی داده بود و تلاش های یک طرفه برای صلح با طالبان، بدون مشوره بااحزاب سیاسی را که روزی با طالبان چالش های زیادی داشتند؛ همه این عوامل سبب گردید که جریان اپوزیسیون روز به روز قوی ترگردد و ائتلاف های گسترده تری را سبب گردد، اکنون اگر یک نظر سنجی صورت گیرد، اکثریت نخبگان جامعه از اقوام مختلف و شخصیت های متعدد از موضع گیریها وعملکردهای حکومت راضی نیستند و از جریان اپوزیسیون حمایت می کنند. اکنون با توجه به این پسمنظر است که موضع گیری مخالفان سیاسی که امروز به یک قطب قدرتمند تبدیل شده، حکومت نمی تواند این موضع گیری ها را نادیده بگیرد و گرنه شخصیت های اپوزیسیون تا پیش از این نشست هایی متعددی با شخصیت ها و مقامات خارجی داشتند، اما هیچ گاه به واکنش گسترده از سوی حکومت مواجه نگردید، طرح فدرالی و نظام ریاستی در طول ده سال است که بارها در محافل مختلفی از سوی مخالفان سیاسی مطرح می گردد و نویسندگان و روشنفکران بارها در باره آن قلم زده اند، اما هیچگاه تا این اندازه با واکنش تند حکومت مواجه نگردیده است.

عامل دومی که در این میان متصور است، این است که مردم طی دو سال اخیر روز به روز نسبت به توانایی های مدیریتی حکومت نا امید شده اند، گسترش فساد، نفوذ عوامل طالبان و القاعده در داخل نیروهای مسلح و امنیتی، افزایش روز افزون بیکاری و فقر، عدم توسعه و تبعیض نسبت به برنامه های توسعوی در ولایت های مختلف کشور، گسترش نا امنی ها، انتحارها و مواد مخدر و... سبب گردیده است که مردم بیشتر از گذشته از وضعیت موجود در کشور نا راضی باشند، این نارضایتی سبب گردیده است که مردم به دنبال حرف ها وطرح ها جدیدی باشند که از سوی مخالفان شنیده می شود.

تا پیش از این موضع گیری های مخالفان سیاسی حکومت از اقبال توده ای چندانی برخوردار نبود، اما اکنون با توجه به وضعیت و ناهنجاری های موجود، توده های مردم بیشتر به موضع گیریها و سخنان مخالفان سیاسی حکومت بها می دهند، استقبالی که از نشست برلین مخالفان سیاسی حکومت میان نخبگان جامعه افغانی صورت گرفت، غیر قابل باور بود، امروز سایت ها و ویب لاگها و فیسبوک ها مملوی از نظرات و مقالاتی است که از طرح ها و موضع گیری مخالفان سیاسی حکومت، حمایت کرده اند. این نشان می دهد که اکثریت نخبگان جامعه افغانی اعم از شخصیت های سیاسی، حقوقی، اجتماعی و علمی، نمایندگان پارلمان، دانشجویان و نویسندگان و روزنامه نگاران و اهل رسانه و توده های مردم از اپوزیسیون حمایت می کنند و این حمایت ها است که حکومت چاره ای جز واکنش در برابر مخالفان سیاسی خود ندارد.

البته این نکته را نباید نادیده گرفت که اپوزیسیون نیز در برابر حکومت با ادبیات تندی پیش از این صحبت کرده اند، هرچند طبیعت هر جریان مخالفی که از چوکات قدرت بدور هستند، معمولا ادبیات شان تند و انتقادی است، اما موضع گیری های مخالفان سیاسی حکومت بعد از بازگشت از نشست برلین نیز تند بود و از سرحد انتقاد گذشته بود، اما با آنهم این انتظار وجود داشت حکومت و اعضای آن در برابر مخالفان سیاسی با چنین ادبیات تندی صحبت نکنند، حکومت داران بجای انتقاد از مخالفان خود بیشتر آنان را متهم کرده اند تا نقد عملکردها و دیدگاههای شان. به عنوان مثال رئیس مطالعات منطقه ای آقای لیوال که از سوی حکومت افغانستان حمایت می شود، اپوزیسیون را متهم به تجزیه افغانستان می کند و یا دیگر افراد و رسانه های دولتی همین شعار را مطرح می کنند، آیا به راستی طرح نظام ریاستی و حتی فدرالی به منزله تجزیه افغانستان است؟. چرا طرف داران حکومت بجای این که طرح مخالفان خود را نقد کند به اتهام زنی روی آورده اند؟.

به هرحال به نظر می رسد فضای سیاسی کشور در سایه اتهام زنی ها چندان مناسب نیست و بهتر بود هردو طرف بجای اتهام و وا کنش های تند، از منطق گفتگو کار می گرفتند و راهکارهای طرف های مقابل را بجای اتهام زنی نقد علمی می کردند، تا بجای ایجاد تنش های سیاسی و دلواپسی ها مردم و توده های جوان این سرزمین بیشتر با مفاهیم سیاسی و نظام های سیاسی آشنا می شدند.