به مشکلات شهروندان افغان در هندوستان توجه نمائید!

جهان امروز به یک دهکده کوچک مبدل شده است که افغانستان نیز بخشی از این دهکده محسوب می شود. بارزترین خصوصیت این دهکده جهانی، ارتباطات میان ملل در اشکال مختلف آن از جمله مسافرت و مهاجرت اتباع یک کشور به کشور های دیگر می باشد. اکثرافغان ها به دلیل نداشتن فرصت مسافرت به کشور های پیشرفته جهت سیاحت، تداوی، تحصیل و یا برای برآورده ساختن هر مقصود مشروع دیگری، ناگزیر به کشور های رو می آورند که اخذ ویزای آن ساده بوده و هم به لحاظ مالی، فرهنگی، سهولت ها و سایر امکانات بازید از آن کشور ها برایشان ممکن باشد. هندوستان یکی از محدود کشور های است که تعداد قابل ملاحظه افغانان روزانه به مقاصد مختلف از جمله به منظور تداوی از آن دیدن می نمایند. هرچند احصائیه های دقیقی در دست نیست ولی تصور می شود که در هر هفته صد ها افغان وارد هند می شوند و به اینطریق پول قابل ملاحظه را با خود به آن کشور انتقال میدهند. تعداد زیادی از این افغان ها برای واقعات عاجل مثل تداوی به هند می روند و این در حالیست که اکثر آنان نخستین سفر خارج از کشور را تجربه می کنند. این بدان معنی است که اشخاص مذکور بسیار با مقررات قانونی و مشکلات سفر خارج از کشور آشنایی نداشته و نیاز به راهنمایی های قبل از سفر و نیاز به مشوره در صورت مواجه شدن با کدام مشکل را از طرف سفارت و قنسلگری های افغانستان دارند.

متاسفانه، افغانان مشکلات زیادی را در هندوستان تجربه می کنند که بخشی از این مشکلات قرار ذیل است:

1. مشکل اخذ ویزا

هرچند اخذ ویزای هند به ظاهر ساده به نظرمی رسد و لی با اینهم بی نظمی زیاد در کار بازدید از سفارت هندوستان در کابل وجود دارد که باعث می شود شهروندان ساعت ها در هوای سرد و در کنار جاده منتظر بانند تا فرصت ملاقات با مقامات قنسولی را داشته باشند. اگر بالفرض زمان ملاقات با قنسول ساعت 9:00 صبح تعیین شده باشد، زمان واقعی که متقاضی ویزا موفق به دیدار مقامات قنسلگری هند می شوند شاید چندین ساعت بعد باشد. در این مدت، متقاضیان ویزای هند که تعداد آنها را اطفال و خانم ها تشکیل میدهد باید در کنار جاده وزارت داخله در یک صف منتظر بمانند که این امر از لحاظ امنیتی خطرناک بوده و هم به دلیل هوای نامناسب ممکن به صحت اشخاص مذکور مضر تمام شود.

2. مشکل ثبت و راجستر در ادارات پولیس در هند:

عمده ترین مشکلی که شهروندان افغان به آن مواجه می شوند مرحله ثبت و راجستر پولیس است. بر اساس قوانین دولت هند، اتباع کشور های بخصوص از جمله اتباع دولت افغانستان باید الی تاریخ معین از رسیدن به هند باید به دفتر بنام اداره محلی ثبت اتباع خارجی FRRO مراجعه نموده و پروسه ثبت و راجستر را در آن اداره خلاص نماید و درغیر اینصورت نه تنها نمی تواند که هند را ترک کند بلکه محکوم به پرداخت جریمه هم خواهند شد. پروسه ثبت در این اداره بسیار کند و بوروکراتیک بوده که ممکن ساعت ها و حتی روزها طول بکشد. متاسفانه برخلاف ادعای وزارت خارجه جمهوری اسلامی افغانستان و مقامات هندی، تغیرات اخیری که در این پروسه وارد شده نه تنها مشکل افغانان را حل نمی کند بلکه مشکلات بیشتری را برای آنها ایجاد می نماید. تغیری که نسبت به گذشته در این پروسه به میان آمده اینست که افغان ها باید از طریق انترنیت معلومات خویش را وارد نموده و زمان ملاقات با مقامات پولیس را از طریق آنلاین تعیین نماید. این پروسه که به ظاهر سریع و شفاف می رسد مشکلات زیر را دارد:

أ‌. برخورد چند گانه: متاسفانه در اداره مذکور افغان ها شاهد تبعیض براساس ملیت را شاهد می باشند و در حالیکه مقامات مسئول هندی خارجی های که از دیگر کشور ها برای ثبت مراجعه می نمایند را به گرمی استقبال میکنند، آنها برخلاف با افغان ها برخورد تحقیر آمیز می نمایند.

ب‌. بوروکراسی: بوروکراسی در شدیدترین شکل آن در این اداره جریان دارد. یک شهروند افغان که ابتدا وارد هند می شود احتمالا صرف دو صفحه کاغذ برای ثبت با خود میداشته باشد. یکی از این صفحات از طرف سفارت هند در کابل به شخص داده میشود و صفحه دیگرحاوی یک سلسله راهنمایی ها به دری است که متاسفانه تغیرات اخیر در میکانیزم ثبت را انعکاس نداده و از همینروه نادرست و غیر موثر می باشد. اما زمانیکه فرد مذکور به این اداره مراجعه می نماید ممکن به ده ها صفحه کاغذ اصلی و کاپی اسناد مختلف را با خود داشته باشد. این اسناد شامل سند تثبیت کننده محل بود و باش، فارم های که آنلاین پرشده و کاپی اسناد های مختلف می باشد. این بوروکراسی نه تنها وقت گیر و مشکل ساز است بلکه به دلیل عدم آشنایی افغان ها از تمام اسناد و اوراق مورد نیاز، ممکن بسیار سرگردان کننده بوده و شاید هم در بعضی موارد تهیه همه اسناد و مدارک نا ممکن باشد.

ت‌. نبود معلومات و راهنمایی ها: متاسفانه بسیاری افغان های که از هند دیدن می کنند معلومات دقیق از طرف هیچ مرجعی دریافت نمی کنند تا کدام موارد را در نظر داشته باشند و چه آمادگی های را از قبل داشته باشند. از همینرو اکثر آنها نه تنها ناخودآگاه بعضی قوانین را زیر پا میکنند بلکه حتی در معرض انواع کلاهبرداری ها و سوءاستفاده ها قرار می گیرد. این در حالیست که نه در داخل افغانستان و نه در هند، هیچ مرجع دولتی یا غیر دولتی نیست که راهنمایی های مختصر و لازم را بصورت متنی و یا شفاهی چه در مقابل پول و یا رایگان در اختیار انها قرار بدهد. در صورتیکه این امر بسیار ضروری بوده و اکثرا در بعضی از پروگرام ها برای بازدید از کشور خارجی دیگر، برنامه راهنمایی قبل از سفر بنام pre departure orientation برگزار می گردد. این مشکل و مشکل بوروکراسی در اداره ثبت اتباع افغانی گاهی سبب میشود که یک افغان در آخرین مراحل دنبال اسناد و مدارکی روان شود که بدلیل بیخبری آنرا دریافت نکرده است که این امر سبب اتلاف وقت و پول می شود.

ث‌. برخورد نامناسب مقامات پولیس هند با افغان ها: مقامات اداره پولیس با افغان ها برخورد نامناسب دارند و گاهی اوقات اعمال مغایر کرامت انسانی آنها از قبیل توهین، پرتاب کردن و دورانداختن اوراق و اسناد مراجعین افغان و یا بیرون کردن افغان ها از داخل دفتر پولیس را انجام می دهند. گاهی اوقات مقامات پولیس به بهانه اینکه نظم رعایت نمی شود، برای ساعت ها پروسه را تعطیل مینمایند و این افغان ها که در بین آنها اطفال و خانم ها هم است باید ساعت ها انتظار بکشد.

ج‌. طولانی بودن پروسه ثبت و راجستریشن: همانطوریکه گفته شد، برخلاف خوشبینی وزارت خارجه و سفارت افغانستان در هند، پروسه آنلاین ثبت نام و تعیین وقت ملاقات بسیار طولانی می باشد. اکثرا زمانیکه فارم معلومات آنلاین خانه پری میشود، زودتری وقت ملاقات یک هفته بعد تر از تاریخ است که فارم عملا ارسال می گردد. این بدان معنی است که اگر یک افغان صرف برای دو روز از هند دیدن نماید، باید یک هفته منتظر بماند تا نوبت ملاقات او با مقامات اداره ثبت اتباع خارجی فرا برسد!

ح‌. مشکلات تخنیکی در سیستم آنلاین ثبت و راجستر: گاهی اوقات بعد از وارد کردن تمام معلومات مورد نیاز و صرف وقت قابل ملاحظه، در اخیر سیستم ثبت خطای را گزارش می دهد و قادر به قبول فارم معلومات و تعیین وقت ملاقات نمی باشد که تصویر گویای ای واقعیت است:

در این تصویر مشاهده می شود با وجودیکه صفحه اخیر فارم آنلاین ثبت نام است و باید تاریخ برای مراجعه به دفتر پویش توسط سیستم پیشنهاد شود ولی سیستم هیچ تاریخی را پیشنهاد نمی کند.

خ‌. نبود طرز العمل جداگانه برای واقعات عاجل: در این مدت انتظار، ممکن واقعات عاجل مثل فوت یکی از اعضای فامیل یا واقعات نظیر آن اتفاق بیفتد که ایجاب برگشت فوری یک از شهروندان را نماید اما متاسفانه اکثرا ثبت قبل از تاریخ تعیین شده امکان پذیر نیست. نویسنده خود شاهد آن بوده است که یکی از افغانان مقیم هلمند به نسبت وفات یکی از اعضای فامیلش از هرکسی تقاضای کمک برای ثبت زودتر از موقع را مینمود ولی مرجع ذیصلاحی برای کمکش وجود نداشت. به همین شکل جوان دیگری که بعد از مراجعه مکرر به اداره پولیس نتوانسته بود تا فرصت راجستر را بدست بیاورد پدر مریض خود را به امید اینکه شاید دل مقامات پولیس به رحم آید به همرای خود آورده بود ولی این اقدام او هم نتیجه ای برایش نداشت. بصورت خلاصه می توان نتیجه گرفت که مقامات پولیس به هیچ قیمتی حاضر نیست که حرف شخصی را که در یک وضیعت عاجل قراردارد بشنود و سفارت و قنسلگری افغانستان در هند هم تمایلی به کمک در همچو حالات ندارد. ولو اگر سفارت از هر طریقی حاضر به همکاری شود و مکتوبی در زمینه عنوانی اداره پولیس ارسال نماید، به دلیل عدم هماهنگی و همکاری میان سفارت افغانستان و اداره پولیس، این مکاتیب نادیده گرفته می شود و حتی ممکن توسط یک مامور پولیس عصبانی همرای دیگر اوراق دور پرتاب شود!

د‌. نبود یک راهنما به نمایندگی از سفارت افغانستان در محل ثبت پولیس: متاسفانه با وجود ضرورت جدی به یک راهنما برای حالاتیکه شهروندان افغان نیاز به کمک دارند، هیچ راهنمای از جانب سفارت افغانستان در هیچ جایی وجود ندارد. حتی بسیاری افغان ها از وجود مرجعی بنام سفارت بیخبر هستند و یا هم از نقش و وظیفه آن در حالات که نیاز به کمک دارند آگاهی ندارند. لذا آنها در همچو موارد مشکل را به قضا و قدر ارتباط می دهند و تمام مصایب را محصول سرنوشت خود می دانند و ادارات مسئول کمک کننده به آنها از این بیخبری سود میبرند. و گاهی اشخاص مذکور چارۀ جز توسل به شیوه های غیر قانونی مثل پرداخت رشوت برای حل مشکلات شان ندارند که این خود می تواند در بعضی موارد بسیار مشکل ساز باشد.

3. مشکلات در داخل سفارت افغانستان:

ولو اگر یک افغان به سفارت مراجعه نماید، سفارت هم به دلیل مصروفیت ها فراوان، حاضر یا قادر به همکاری نیست. در داخل سفارت و در بخش قنسلی، تعداد زیادی از افغانان منتظر کمک اند و به دلیل کندی کار ادارات مربوطه سفارت مثل همه ادارات افغانستان، توقع پیشرفت فوری کار توقع بیمورد است. متاسفانه اگر فردی بسیار خوش طالع باشد تا مشکل خودرا به مقامات سفارت بازگو نماید، مقامات به بهانه های بی بنیادی رفع مسئولیت می نمایند. بعضی از این بهانه ها اینست که تعداد افغانان در هند بسیار زیاد است و آنها نمی توانند به مشکلات هر یک رسیدگی نماید و یا اینکه افغان ها باید مقررات کشور های خارجی را احترام و رعایت کند. در حالیکه صحبت از عدم رعایت مقررات نیست، بلکه هدف از کمک به تسریع این پروسه و کمک در موارد عاجل است و اگر عدم توانای کمک یک بهانه شده بتواند، استعفا راه حل بهتری است. علاوتا حتی خود مقامات قنسلی از بسیاری مقررات و تغیراتی که در ارتباط به اتباع افغانی در هند وجود دارد بیخبر اند و در نتیجه نمی توانند حداقل مشوره درست بدهند. بهترین مشوره آنها اینست که باید صبر کرد و آنچه را که مقامات هندی و مقررات دولت هند ایجاب می نماید، رعایت کرد! در حالیکه سفارت کشور های دیگر اگر هیچ اقدامی نتواند حد اقل با حقوقدانان و شرکت های خدمات حقوقی آشنایی داشته و راه حل قانونی را از آنطریق به شهروندان خود نشان میدهند.

تمام مشکلات در این ادارات و مراحل قبل از اخذ ویزا و ثبت و راجستر خلاصه نمیشود بلکه از زمان رسیدن به خاک هند، بسیاری از افغان ها در معرض انواع کلاهبرداری ها توسط ترجمان ها، هوتل ها، شفاخانه ها، دریور ها و غیره اشخاص قرارمیگیرند و هیچ مرجعی نیست که حداقل کمک ها را با آنها بکند.

تمام این مشکلات در حالی صرف برای افغان ها در هند اتفاق میافتد که سفارت افغانستان در هند بصورت اخص و وزارت خارجه فرصت های بسیاری برای حل این مشکلات دارد. هندوستان یک از حامیان دولت افغانستان بوده که روابط بسیار حسنه با افغانستان داشته و در بسیاری موراد کمک های قابل ملاحظه به افغانستان در زمینه های مختلف نموده است. علاوتا بازدید تعداد قابل ملاحظه افغانان از هند منبع عایداتی خوبی برای آن کشور به همراه دارد و حد اقل از این نظر نیز سفارت قابلیت چانه زنی را با مقامات هندی دارد و می تواند جانب مقابل را مجاب نماید که در مقابل همچو عواید، حداقل سهولت ها باید برای افغان ها نیز فراهم گردد.

لذا با درک این مشکلات و با توجه به امکانات و فرصت های که سفارت افغانستان در هند دارد، توقع می رود در این زمینه احساس مسئولیت نموده و در حدود وظایف قانونی خود گامی در جهت حل این مشکلات بردارند.