صفحه نخست > دیدگاه > مرور کوتاهی به زندگی سیاسی دوکتور محمد صادق برنا آصفی و انگیزه ایجاد نهضت (…)

مرور کوتاهی به زندگی سیاسی دوکتور محمد صادق برنا آصفی و انگیزه ایجاد نهضت سری جوانان شمال افغانستان

نهضت سری جوانان خراسان
محمد همایون سرخابی
يكشنبه 26 فبروری 2012

زمان خواندن: (تعداد واژه ها: )

همرسانی

مطالبی که پیش کش حضور شما عزیزان میگردد ، نتیجه تلاش های پیگیر و دوامدارست که بنابر تقاضای کانون پژوهشگران افغانستان مقیم انگلستان ، با سعی و تلاش فراوان و زحمات بی پایان با چشم جستجوگر در بستر مریضی با این طبیب حاذق انجام شده ، ولی به هیچ وجه بیانگر همه فعالیت های حیات سیاسی او نمیباشد .

گرد آورنده محمد همایون سرخابی

(این نوشته به دلیل بلند بودن در چند صفحه نشر شده است. روی شماره های پایین کلیک کنید تا ادامه نوشته را بخوانید.)

دوکتور برنا که اول نمره صنف خود بود و بنابر استعداد خاص و خدا دادی که در تحریر مطالب سیاسی و اجتماعی داشت از سوی اکثریت شاگردان و استادان صنف به صفت مدیر مسؤول جریده دیواری ( جرس ) انتخاب گردیده بود . او در یکی از شماره های جریده دیواری جرس پارچه شعر انقلابی از سروده های ( دوکتور محمد حسین شهریار ) و مضمون انتقادی بلند بالایی پیرامون وضع نا به سامان کشور به قلم خود تهیه و بدست نشر سپرد . مطالعه متون منتشره که باعث شگفتی شاگردان و تحیر استادان مدرسه گردیده بود ، تاثیرات منفی و ناگواری را در سرنوشت آینده او از خود بجا گذاشت ، زیرا متعاقب نشر آن شماره ، در یکی از روز های هفته ، محترم محمد نسیم خان معاون لیسه عالی حبیبیه با جناب عبدالشکور ولی رئیس تفتیش وزارت معارف داخل صنف ایشان گردیده ، بعد از صحبت های تند و غیر متعارف، هیئت تحریر و خصوصاً دوکتور برنا مدیر مسؤول جریده دیواری جرس را مورد باز جویی و تاخت و تاز قرار داده و در فرجام امر مصادره جریده دیواری جرس را برای همیش صادر و خاطر نشان می نماید که ، افراد مشکوک مورد پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت . جریده دیواری جرس برای همیش از نشر باز ماند و خبر مربوط به آن سریعاً بین همه شاگردان و استادان مکتب پخش و زمینه برخورد های ناسالم اداره و بعضی از استادان مکتب را با او مساعد نمود . دوکتور برنا با انجام این عمل شتاب زده و احساساتی خویش نتوانست در صنف دوازدهم مانند صنف دهم و یازدهم نتیجه عالی از زحمات خویش را بدست آورده و در فرجام از بورس های تحصیلی ایالات متحده آمریکا استفاده نماید . ولی او از راه برگزیده خویش سخت راضی بوده و دلیرانه با جدیت در آن راستا گام برمیداشت . او که شاگرد صنف دوازدهم لیسه عالی حبیبیه بود ، از شمول یک نوجوان تازه وارد هم زبان وهم تبار خود در صنف دهم لیسه حبیبیه شاد روان محمد طاهر بدخشی آگاهی حاصل نمود . دیری نگذشت آن دو جوان بنابر همسویی و درد های مشترک با صفا و صمیمیت باهم پیمان اعتماد و دوستی بستند و تعهد سپردند تا همه نیروی خود را جهت فراگیری بهتر دروس مدرسه و کسب نمرات عالی به خرج برسانند . همکاری با بدخشی شهید در محراق توجه همیشگی دوکتور برنا قرار داشت و در همه امور او را از اندوخته ها و تجارب پر غنای خویش مستفید و با خبر می نمود . ولی این روابط و دوستی ها با وصف بروز اختلافات ایدیولوژیک و تفاوت های جدی در شیوه مبارزه تا آخرین لحظات زندگی آن مبارز مرد نستوه در همه عرصه ها پابرجا باقی ماند . دوکتور برنا در سال 1952 عیسوی مطابق 1331 هجری شمسی بعد از سپری نمودن امتحان کنکور با اخذ نمره بلند شامل دانشکده طلب دانشگاه کابل گردید . بنابر تراکم دروس و مشکلات ناشی از بی سر پناهی در شهر کابل عریضه مفصلی جهت شمول در لیلیه طب به حضور محترم دوکتور انس خان تقدیم نمود . دریغا : خلاف توقع ، رئیس دانشگاه کابل بعد از مطالعه دقیق عریضه ، با تحیر و تنفر به سر تا پای او خیره شده و با تهییج ، خشونت و نگاه های معنی دار عریضه اش را به دور افکنده میگوید ! او اوزبیک بچه میمنگی تو بیش از این چه میخواهی ؟ آیا این امتیاز برایت کافی نیست که شامل لیسه عالی حبیبیه شده و اکنون شامل فاکولته طب هم شده ای ؟ و با صدای بلند و حرکات عجیب و غیر نور مال فریاد سر داده و طور مکرر امر میکند که ، از دفتر خارج شو ! دوکتور برنا که به گناه ناکرده خود پی نبرده بود ، هرگز خود را سزاوار چنین برخورد خشن و بی حرمتی نه دانسته و بدون جر و بحث یا ارایه دلیل و التماس ، دفتر کار آن شخص متعصب و تنگ نظر را با یاس و نا امیدی ترک مینماید . صدای کریه ، چهره قبیح و حرکات کودکانه انس خان هر ساعت آرامش روانی او را برهم می زند ، ولی او قادر نیست تا پاسخ قانع کننده ای از گناه ناکرده خویش را دریابد تا حد اقل آرامش از دست رفته روانی خود را دوباره بدست آورد . در یکی از روز های هفته محترم فرید انصاری دوست شخصی و هم صنف مهربان دوکتور برنا ، برادر زاده مرحوم میر امین الدین خان انصاری و مرحوم میر نجم الدین خان انصاری از موضعگیری نا سالم و ضد وحدت ملی دوکتور انس خان آگاهی کامل حاصل نموده و بعد از دل جویی او را به آرامش دعوت و تعهد میسپارد تا به همکاری کاکا های بزرگوار خود ، جهت حل مشکل لیلیه او اقدام موثری انجام بدهد این خانواده با فرهنگ و مردم دوست که شناخت گسترده و نفوذ موثری در شعب مختلف تحصیلات عالی کشور داشتند ، با ارایه تذکره نفوس و اسناد فراغت دور تعلیمات متوسط او از شهر میمنه ، به شیوه قانونی امر شمولش را در لیلیه طب کابل حاصل و مشکلات بس بزرگ او را برای همیش مرفوع می سازند . در حالیکه تعداد کثیری از هم صنف های او ، چون دوکتور غلام محمد رحیمی از شیوکی کابل ، دوکتورمحمدگل رنزور یار از ولایت قندهار و غیره فارغان لیسه حبیبیه ، با وصف داشتن خانه های لوکس در شهر کابل به امر شخص انس خان از امتیاز شمول در لیلیه فاکولته طب مستفید شده بودند . محترم فرید انصاری دوست و رفیق نزدیک دوکتور برنا ضمن حل مشکل بزرگ او ، یک جلد کتاب جالب تاریخی تحت عنوان انقلاب عثمانی را نبز جهت مطالعه برایش تفویض می نماید . مطالعه کتاب متذکره تاثیرات شگرف و ویژه ای بر دوکتور برنا از خود بجا گذاشته و تشویقش مینماید تا در کنار آموزش دروس فاکولته طب ، مانند سایر جوانان رزمجوی آنزمان موضوعات داغ سیاسی روز را نیز در محراق توجه خود قرار بدهد . چه شهر کابل درآن سال ها آبستن تحولات عظیم و تحرکات ملموس سیاسی و اجتماعی بود تداوم مبارزات دلیرانه جوانان روشنفکر و فعالیت های جسورانه دانشمندان با درد و دیگر اندیش های متعهد از یک سو ، سرکوب و انحلال نهضت های پیشگام ، ویش زلمیان تحت زعامت محترم عبدالروف بینوا ، برخورد بی رحمانه و باز داشت هوا داران حزب وطن تحت زعامت محترم میر غلام محمد غبار، بازداشت فعالین حزب خلق تحت زعامت محترم دوکتور عبدالرحمان محمودی و بازداشت اعضای جمعیت وطن و نهضت نو روزی تحت زعامت محترم سید اسماعیل بلخی از سوی دیگر و همچنان منع فعالیت های جوانان دانشگاه کابل ، سرکوب و گرفتاری یک تعداد آنها منجمله محترم محمد یونس سرخابی مشهور به یونس اوزبیک اولین رئیس اتحادیه محصلین و همچنان باز داشت محترم میرعلی اکبر شهرستانی ، محترم دوکتور میرعلی احمد شامل ، محترم حبیب جان صافی ، محترم ببرک کارمل ، محترم محمد حیدر نورس ، محترم سید محمد میوند محترم احمد موسی خان قندهاری محترم محسن خان طاهری ، محترم محمد عظیم خان طاهری و غیره جوانان روشنفکر و بخصوص مطالعه پارچه شعر محمد یونس سرخابی که از زندان خطاب به جوانان مبارز و بی باک میهن ارسال نموده بود سخت بر او اثر گذاشت که مطلع آن چنین است .

غول استبداد گر زنجیر کرده پای من --- نرمش هرگز مینگردد جسم روهینای من

آنتولوژی شعر شاعران جهان برای هزاره
آنتولوژی شعر شاعران جهان برای هزاره

مجموعه شعر بی نظیر از 125 شاعر شناخته شده ی بین المللی برای مردم هزاره

این کتاب را بخرید

پيام‌ها

  • روحش شاد. ضایعه از دست دادن وی به همه تورکان اوزبیک، هزاره، تورکمن، قزلباش و ایماق تسلیت باد.

    • آقای ترکلر!
      آقای برنا تاهنوز نمرده است بل‍که دربستر بیماری قرار دارد اول
      مقاله را بخوان بعد امضاکن

    • با تآسف اطلاع حاصل نمودیم که جناب محمد صادق برنا آصفی یکی از پیشکسوتان تداوی مدرن امراض روانی وبنیان گزارنخستین درمانگاه امراض روانی در شهر کابل به اثر مریضی طولانی مدتی که دامنگیر ایشان بود،
      حوالی ساعت چهاربعداز ظهرروز جمعه بیست وچهارم ماه فبروری 2012 میلادی در یکی از شفاخانه های شهر لندن داعی اجل را لبیک گفته وبه رحمت ایزدی پیوستند.
      دکتورمحمد صادق برنا آصفی فرزند میزا عبدالقادرخان، به روز سوم جنوری 1933 میلادی در یک خانوادۀ روشنفکر تورکان ازبیک درشهر میمنه چشم بجهان کشود.
      در سال 1940 میلادی شامل مکتب متوسطۀ ابوعبید جوزجانی شهر میمنه گردیده، در سال 1948 بدرجۀ اعلی از صنف نهم آن مکتب فارغ وبکمک مرحوم نذیرقل خان میمنگی یک تن از شخصیت های مبارز وملی آن
      زمان به لیسۀ حبیبیۀ کابل که یکی از مکاتب مخصوص اشراف ودرباریان افغانستان بودچانس
      شمول بدست آورد.
      در سال 1952 با گرفتن مقام اول نمره گی دورۀ خود از صنف دوازدهم لیسۀ حبیبیه که از طرف ادارۀ انکشاف بین المللی امریکا تمویل واداره میگردیدفارغ، بعدازسپری نمودن موفقانۀ امتحان کانکوربه فاکولتۀ طب راه یافت.
      در سال 1958 فاکولتۀ طب را با موفقیت ختم وشامل کاردر وزارت صحت عامه افغانستان گردید.
      مرحوم برنا آصفی چندین دوره آموزشی را در رابطه با شیوه های نوین تداوی امراض روانی در کشورانگلستان
      تکمیل واولین شفاخانۀ صحت نوین روانی را در شهر کابل بنیاد نهاد.
      دکتور برنا آصفی در راه خدمت به انسانهای رنجور ودرد دیدۀ میهنش تا آخرین روزهای زندگی خود پایدار
      واستوار باقی مانده ، با وجود دوری اجباری اش از دامن مام میهن در سالهای اخیر زندگی، هیچ اندیشۀ جز گشایش روزنه های جدید کمک به هم میهنانش در سر نداشت.
      این مرد درد مند ودرد آشنا در سالهای اخیرعمرش به شدت مریض وبعداز تحمل رنج های بیحد از از آسیب مریضی به روز جمعه بیست وچهارم ماه فبروری سال 2012 به عالم ابدی رهسپار گردید.
      هیئت رهبری واعضای فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان این ضایعۀ بزرگ رابه اعضای خانواده، دوستان جناب برنا آصفی ومردم افغانستان تسلیت گفته از بارگاه ایزد یکتا به روح آن فرزند برومند میهن طلب مغفرت
      مینمایند.
      دررا بطه با مراسم جنازه وفاتحۀ این خدمتگار صدیق مردم ومیهن هنوزاطلاعی دردست نیست وبا دست یابی به
      اولین معلومات درین رابطه علاقمندان آن مرحومی را در جریان قرار خواهیم داد.
      انا لله وانا الیه راجعون
      ازطرف کارکنان سایت نشراتی تورکلر«ففتا» ارگان نشراتی فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان

    • تورکلر خان پیش از این که از این نبشته برداشتی انسانی کند...در قصهء تورک بودنی شخصی مورد بحث است...کاش نامت را انسان نمی گزاشتی....

    • آقای بدون نام حرف وگپ هایت راسنجیده وانسانی بزن.در نخست خودرا انسان بساز ،نام انسانی انتخاب نمایی ودر بعد چون سگ وشغال یه دیگران تاخت وتاز کنی.غالب تصور از کوچه انسانیت عبور نکرده ایی وروی این دلیل انسانی حرف زدن فرا نگرفته ای.بلی -تورکها انسان اند واما خود را از نقطه نظر اتنیکی معلوم و اشکار ننموده که اسنان استی ویا از تبار میمون؟
      تیمور بهارکی.

    • نبود داکتر برنا آصفی برای همه مردم کشور ما یک ضایعه ی بزرگ است. این شخصیت انسان دوست، مهربان و آزادیخواه دوست من بود. خاطره های تابناک زندگی پر باراو برای دوستانش جاویدانه خواهد ماند . جای شرم است که کسانی از سر گرایش های بویناک نژاد پرستی چنین شخصیت هارا به قوم وتبار ی محدود ومنحصر می دانند.

    • salam to all he was really a very good dr he done a lot for the people of afghanistan he also after the fallen o f dr najib governemt he went to miamana to help people there but unfortunetely he force by genral dostum to leave afghanistan and the took refugee in london. Allah forgive all of his seen.

    • آفای فرشید سلام ودر بعد عرض میدارم که قوم وتبار یک پدیده انسانی؛اجتماعی وتاریخی میباشد.زمانیکه یک ملیت وتبار از داشته هایش که،شامل زبان،تاریخ ،فرهنگ وشخصیت هایش به نیکی یاد نماید؛آنگاه از نظر تو وهم قماش های تو به نژاد پرستی وغنودن در محدوده تبار واتنیکی محکوم میشود.هنگام که شما از جانی ترین شحصی وخایین ترین انسان تعریف وتوصیف به خروار مینمای ؛زمانیکه شما ؛از کسانی به ویژهگیهای معلوامحال وآدم کش شخصیت قلابی وآسمانی میتراشی وبیگانه گان را به مردم ،بابا تحمل میکنی ویا قتلین هزار ها انسان بیگناه کشور را قهرمان خظاب میکنی وما ؛حرف های دروغین که در بستر دروغ عجین یافته را گوش میدهیم و؛نگفته ایم که نژاد پرست هستی ودر گودال قوم غرق هستی.رویهمرفته شخصیت های تورک به تورک مربوط اند،شخصیت های تاجیک به تاجیک وشخصیت های افغان به افغان.روی این منظور ما،نمیتوانیم که سیب را بید وچناررا ناک بنامیم وبه همین طور شخصیت های با وقار تورک را تاجیک وافغان خطاب نمایم وبرعکس.
      بالنده گی یک ملیت در وجود شخصیت های فرهنگی است که چرخ حرکت صعودی وتعالی را کماکان هدایت ورهبری میکنندوداکتر برنا آصفی یکی از شخصیت های تورک کشور است که ما افتخار میکنیم.افتخار کردن ویاد خاطره های چراغانی ونقد کارنامه ودستآورد های انسانی شخصیت های تورک کشور در نخست حق ما است واین
      عمل وکار فرهنگی وپذیریش مسولیت را در چار چوب ملیت ومردم را نباید از نقطه نظر کوتاه وکج بینی به این وآن محکوم کرد.حبیب قویاش

    • رحم ازبیک با قهر اوغان مساوی است اعمال نژاد پرستانهء اسلام کریموف درتاشکند 
      در دشمنی با فارسی زبانها دیگر هیچ مجالی برای شک وتردید نمیگذارد که 
      اگر همتباران شان درافغانستان
       بقدرت برسند انسانرا جی که حتی سگ را هم نعل بسته میکنند.
      این نمک ناشناسان خدا ناترس آنطوریکه ازبیوگرافی این جهنمی معلوم شد ازآموزش به
       زبان پشتو فعان شان به آسمان رسیده بوده است
      وعذر می کردند که به لحاظ خدا به زبان فارسی مارا تعلیم بدهید
      هرزمانیکه ازبرکت زبان فارسی آدم شدند مثل پشتونها علیه زبان فارسی قرار گرفتند
       من میگویم چشم نادرخان وهاشم خان را صدقه که این قوم نمک حرام را شناخته بودند.

    • شاغلی فارس ! شما نخستین فارسی هستید که چشم نادر خان و هاشم خان را صدقه شده اید . بپالید در وجود شان غیرازچشمان که شاید جا های نرم و نفیس دیگری هم داشته باشند که از برکت تجارتش به کرسی فرمانروایی رسیده اند که ارزش صدقه شدن به شما را داشته باشد . از چشمان که چیزی ساخته نیست !!

  • rohsh shad bad wa khoda jan hamrayash khobi konsf

    ok

  • درود و سلام بی پیان به این شیر مرد فراموش ناشدنی جایش در قلب انسانهای انسان دوست خالی بوده و جای انرا دارد تا وی را ولگوی خویش قرار داده و مصدر خدمت شویم .
    یاددت گرامی باد وخاطرات نیکت در قلب ما جاوید است .
    نعلت بر این وطن فروشان بی فرهنگ که با نبودن تو خادیم وطن احساس خوشحالی میکنند ما به نوبه خود به نادر و نادریان نفرین میفرستیم و وبه این قوم وحشی و قوم خود سر نعلت مینمایم ما هیجگاه دشمنی نادر شیاد تاریخ را با قوم منحوث چرگین مردار چتل قبیلوی ان فراموش نکرده نفرین خودرا میفرستیم .
    اوغان غول وحشی چتل کورمغز کوچی صحرائی قبیلوی چرس فروش تریاک فروش دشمن علم دشمن فرهنگ دشمن معرفت دشمن پیشرفت دشمن صلح وصفا دشمن صمیمیت وغیر وغیر

  • نعلت به نادر خر نادر سک نادر لعین نادر وطنفروش نادر شیاد نادر کوچی نادر جت نادر کفر نادر خائن نادر ظالم نادر بی ناموس نادر اجنت انگلیس نادر دو روی نادربو قلمون نادر راسیست نادر مردار خور نادر چتل خور .

  • آقای قویاش!
    وقتی تعصب نژادی کسی را چنان از خود بیخود می سازد که چرند می نویسد وکس دیگررا به گناه ناکرده محکوم می کند، جای بسیار تاسف دارد. شما مرا به این متهم کرده ای که گویا از کدام خاین وقاتل وجانی تعریف وتوصیف کرده ام . ولی نگفته ای که کی ودر کجا؟ انسانی که دچار غیض وغضب نژاد پرستی شود به همین جا سقوط می کند.دروغ وافترا.
    نکته ی دیگر این که روانشاد دکتور برنا آصفی دوست من بود . من اورا از نزدیک می شناختم وبا اندیشه های انسانی او آشنایی داشتم. او مانند شما نژاد پرست نبود وگرنه نهضت جوانان خراسان را " نهضت تورکتباران" نام می گذاشت.
    من خودرا متعلق به انسانیت می دانم وبه هیچ نژادی برتری وامتیاز قایل نیستم و بدین باورم که ماهیت وهویت انسانی میان همه تیره ها وتبار ها مشترک است وهیچ قوم وتباری نسبت به دیگران برتری ندارد. شما که انسان هارا بنابر نژاد وقومیت به سیب وناک وخربوزه وانگور و مرچ وشلغم تقسیم می کنید این اندیشه ی شما است . افتحار کردن به نژاد وقومیت نشانه ی جهل وبدوی گری می باشد.

    • آقای فرشید درود به شماإمن به نظریات هومانیسم شما همنظرام وهمزمان تاریخ خونابه کشور مان را بگونه گسترده وبر مبنای حقایق تلخ استوار است را مطالعه نموده وجنایت های که ؛تحت نام قوم وملیت وزبان در شقیقه خونبار تاریخ کشور آویزان اند را نباید انکار نمود.تنوع قوم وملیت وزبان در یک کشور غنامندی است که باید افتخار نمود وافتخار نمودن به این غنامندی بر مبنای تعین سرنوشت شهروندی استوار باشد ونه تحملی وتقلبی إ
      هومانیسم برداشت عالی ومثبت است واما،تحت این یرداشت جنایت های هولناکی صورت گرفته است ونباید انکار نمود.انسانیت ؛زبان وملیت باهم گره محکم داردو روی این اصل حرف ها را از کوچک به بزرگ جلوه داده ام.
      ما-نمیتوانیم که تحت نام ونشان انسانیت از جنایت ها چشم پوشی نمایم وجنایت های طی 150 سال آخیر در کشور صورت گرفته است را در چانتای انسانیت زندانی کرد.حرفم مشخص بسوی شما نبود واما،ذهن وتوجه شمارا
      درآن سو ،سوی که تحت نام قوم وملیت وزبان عملکرد غیرانسانی وجنایت به خروار صورت گرفته است ؛مبذول داشتم.
      حبیب قویاش تحصیلات عالی پزشکی دارد وهیچ وقت خویشتن را در گرداب منحط نژاد پرستی وقومگرایی سقوط نداده وبرعکس علیه همچو جریانات طرد شده تاریخ مبارزه کرده ومبارزه خواهیم نمود.
      در فرجام خاطرنشان میسازم که؛تاریخ 30 سال آخیر کشور را طوریکه شاید وباید است ؛مطالعه نماید خوب میشود.باتجدید درودإ

  • اقای فارس !
    معلوم نیست تو کی را " جهنمی " خوانده ای؟ اگر منظورت دکتور برنا آصفی بوده پس به روی خودت تف انداخته ای. لعنت به امثال شما که از موضع قبیله پرستی پشتونی ولی با نام جعلی به یک قوم دیگرحمله می کنی و فحش می دهی. خجالت بکش .

  • پشت مرده زیاد گپ نزنین که دوباره زنده شده انتقام خواهد گرفت از یکی یک شما . حالا شما فکر میکنین که به بهشت میره یا به دوزخ ؟

  • باقی سمندر
    ۱۰ حوت سال ۱۳۹۰ خورشیدی
    ۲۹ فروری سال ۲۰۱۲ میلادی

    سلام به خوانندګان ارجمند کابل پرس?
    سلام به اعضا ی خانواده و بازماندګان ودوستان دګتورمحمد صادق برنا اصفی
    ما نیز به نوبه خویش وفات المناک دکتر محمد صادق برنا آصفی را برای همه اعضای خانواده و دوستان ویاران شان از صمیم قلبم تسلیت ګفته وبرای دکتور برنا اصفی بهشت برین وبرای بازماندګان شان از بارګاه ایزد متعال صبر جمیل خواهانم .
    باقی وهمه اعضای خانواده سمندر

    آنلاین : مرور کوتاهی به زندگی سیاسی دوکتور محمد صادق برنا آصفی و انگیزه ایجاد نهضت سری جوانان شمال افغانستان

Kamran Mir Hazar Youtube Channel
حقوق بشر، مردم بومی، ملت های بدون دولت، تکنولوژی، ادبیات، بررسی کتاب، تاریخ، فلسفه، پارادایم و رفاه
سابسکرایب

تازه ترین ها

اعتراض

ملیت ها | هزاره | تاجیک | اوزبیک | تورکمن | هندو و سیک | قرقیز | نورستانی | بلوچ | پشتون/افغان | عرب/سادات

جستجو در کابل پرس