گذشته ها را فراموش نکنید

بیست وپنج مارچ روزیاد بودقربانیان برده گی درسراسرجهان است و23 جولای روزلغو برده داری درجهان شناخته شده است. این روزاگرچند مانند بسیاری ازمناسبت های بین المللی مانند هشت مارچ و .. شناخته شده نیست اما درجهانی که تا هنوز براساس گزارش سازمان ملل حدود 20 میلیون برده وجود داردودرست 88 سال ازلغوبرده گی هزاره ها درافغانستان می گذرد وهنوزخانواده های ازهزاره ها دربعضی مناطق افغانستان به صورت برده زنده گی می کنند بی مناسبت نیست که ازآن یاد آوری نمایم.

سازمان ملل درسال 1999 تعداد انسان های را که تحت شرائط برده ،مشغول به کارهستند 20 میلیون اعلام نمود. درکشورهای سودان، یمن وعربستان سعودی هنوز برده داری امرعادی میباشد. درجنوب سودان ازسال 1985 تا به امروز 25000 زن وکودک بومی آفریقائی که به صورت برده نگهداری می شدند و تا سال 1995 سازمان های غیر دولتی غربی موفق شدند بیش از 20000 تن ازاین برده ها را که به اقلیت های مذهبی سودان تعلق دارند ازصاحبان عرب سودانی آنها درقبال پرداخت دالر خریداری وآزاد کنند.

علت خوداری سازمان ملل ازطرح مسئله برده داری نگرانی ازدرخواست غرامت کشورهای می باشد که قربانی سیستم برده داری شده اند .اگربرده داری درسازمان ملل بعنوان جنایتی علیه بشریت مورد تصویب قراربگیرد،بایددولت های که برده ازاین کشورها درکشورخودشان بکارگرفته اند غرامت بپردازند. برده داری درتمام دین های ابراهیمی به رسمیت شناخته شده و درقرآن و شریعت اسلامی به تفصیل دراین مورد صحبت شده است. محمد و بسیاری ازخلفای بعد ازاو صاحب بردگان بیشماری بودند. به همان خاطرتاهنوزبسیاری ازمجتهدین مسلمان برده داری را به رسمیت می شناسند و ازآن دفاع می کنند. اگرچند تفسیرهای متفاوتی دربین شان وجود دارد. تعدادی ازمجتهدین میانه رو مسلمان برده داری را فقط ازراه اسارت کفاردرجهاد معتبر می دانند اما به خاطرفرقه گرایی ها دردرون مسلمانان گاهی آنها حتی همدیگررا نیزکافرمی نامند.

درافغانستان نیزبعد ازظلم وستم و بی عدالتی های حکومت مرکزی افغانستان درزمان عبدالرحمان و قیام مردم هزاره درمقابل این بی عدالتی ها درکناراینکه 62 درصدازمردم هزاره قتل عام شدند، هزاران نفرزن وکودک به شکل برده درداخل وخارج ازافغانستان به فروش رسید. این جنایات در مقابل هزاره ها اززمان تشکیل اولین حکومت مرکزی درافغانستان تاکنون ادامه داشته و نمونه های روشن آن را دراین سالهای اخیردرقتل عام افشارو قتل عام مردم بیگناه وغیرمسلح بامیان ومزارهمه شاهد بوده ایم.

دراین اواخرکتابی به نام رویداد لویه جرگه دارالسلطنه درانترنت ازآرشیف ملی افغانستان به نشر رسیده است. این کتاب درکناراینکه معلومات مهمی درمورد اوضاع و شرایط دوران حکومت امان الله خان و وضعیت افغانستان درآن زمان را دارد، نشان دهنده وضعیت اسفبارهزاره ها نیز می باشد. این کتاب توسط برهان الدین خان کشککی سوانح نگاردربارنوشته شده و درمورد لویه جرگه 1303 هجری شمسی که در آن اولین قانون اساسی افغانستان تشکیل و قانون لغو برده گی هزاره ها تصویب شد نوشته شده است.

درقسمتی این کتاب از زبان غلام حیدرهزاره دایزنگی وکیل هزاره دراین لوی جرگه به خاطرشکر گزاری از لغوبرده گی هزاره ها آمده است:

«چون درزمان سابق الی ده هزارنفوس اناث وذکورازمردمان اسلامیه ازطایفه هزاره وجدیدی [نورستانی] وشغنانی وبدخشی وچهارصده و غیره به لفظ کنیزی وغلامی به خانه های دیگربرادران ملت مقید بودند، ما مردم اگربه هزاران زبان تشکر کنیم ادای این مرحمت ونوازش اعلیحضرت غازی را نمی توانیم که در ابتدای جلوس میمت مانوس خود، اینچنین نفری اناث و ذکور ملت را اول ازحضور خود و ازحرم محترم خود و دوم ازخانه های دیگر برادران ملت کلیه آزاد فرمودند که یعنی هیچ فردی از افراد ملت نجیبه اسلامیه به لفظ کنیز و غلام مقید نباشند، واملاک این مردمان سی ساله چهل ساله که ضبط بود برای صاحبانش عنایت فرمود که همه شان صاحب ملک وصاحب هستی وصاحب ثروت وسامان گردیدند. اینقدرمرحمت والطاف، که ازحضور الطاف ظهورخسروانه این پادشاه محبوب القلوب غازی، درباره عموم رعایای ملت ملاحظه می شود ازهیج سلاطین سلف دیده نشده و نخواهد شد، زیاده زبانی نیست که ادای این شرک را نماییم!» (صص 142-143)

درچنین شرایطی که حتی یک نسل از لغو برده گی درافغانستان نمی گذرد وهنوزمردم هزاره قربانی نابرابری های اجتماعی وسیاسی درافغانستان استند برجوانان این قوم است که با درس و تحصیل و پشت کاریاد گذشتگان خود را گرامی بدارند ونگذارند باردیگرتاریخ تکرارگردد.