نقش رهبری و دیپلماسی در گذار افغانستان از معضلات کنونی

آنچه که مبرهن است نقش یک رهبری قوی و کار آمد در هر کشوری درعرصه پیشرفت و موفقیت آن کشور در کلیه زمینه ها بر هیچکس پوشیده نیست.

اماعلاوه بر رهبری سیاسی در سطح عالی کشور که حائز اهمیت سر شاری است ، فعالیت های عمده ی دیگری نیز در زندگی سیاسی و اجتماعی وجود دارند که باید هماهنگ و هدایت شوند. این فعالیت ها معمولا نیاز به دانش فنی (تکنیکی) دارند و در نتیجه برای کارآیی در زمینه های مختلف باید از وجود کارشناسان رشته های گوناگون استفاده کرد. با این ترتیب روشن است که دستگاه رهبری به طور کلی افراد بسیاری را دربر می گیرد که در نحوه ی استفاده و بهره برداری از عوامل قدرت دخالت دارند.

اهمیت رهبری بیشتر از ارتباط نزدیک آن با سایر عوامل قدرت مایه می گیرد. معمولا به یاری رهبری است که حدود و نحوه استفاده از سایر عوامل قدرت ، مانند نیروی انسانی بنیه ی نظامی ، سجا یای ملی ، روحیه ی ملی ،کیفیت دولت ، وجهه ی بین المللی ، ایدئو لوژی و حتی میزان و شیوه ی بهره برداری از منابع طبیعی ،تعیین می شود تاثیر رهبری بویژه در برخی از عوامل قدرت مانند روحیه ی ملی بسیار چشم گیر است.

رهبر بخصوص در دوران جنگ اهمیت خاصی به خود می گیرد، زیرا جنگ های امروز نیازمند تجهیز تمامی عوامل در خدمت هدف های جنگی است. در این میان انجام درست وظایف حساسی چون ایجاد روحیه ی قوی در مردم تهیه ی مواد خام و مواد غذایی ، تامین وسائل حمل و نقل ، تامین بهداشت و گرداندن صنایع مختلف و تاسیسات نظامی به شیوه دلخواه به نظارت و رهبری کار آمد وابسته است.

از آن چه گفتیم پیداست که رهبر تنها به هدایت و نظارت سیاسی و نظامی محدود نمی شود . در واقع یکی از مهم ترین اجزای رهبری روش اداره دستگاه دیپلوماسی کشور است . اهمیت چنین دستگاهی تنها در زمان صلح نیست. غالبا اهمیت دیپلماسی در زمان جنگ حتی از اهمیت آن در دوران صلح هم بیشتر است. ولی امروزه چون بیشتر کشورها با یکدیگر در حال صلح و سازش هستند برخی از کارشناسان به نقش دیپلماسی به عنوان یک عامل قدرت در زمان صلح بیشتر تکیه و پیرامون آن بحث کرده اند.

منظور از دیپلماسی پیشبرد نظریات و تامین هدف های ملی به یاری شیوه ها و فنون تمشیت روابط سیاسی است.
در این راه گاه از برخی از عوامل قدرت به عنوان وسیله ی وارد آوردن فشار برای حصول نتیجه ی مورد نظر استفاده می شود . به طور کلی کارآیی دیپلماسی از آمیزش عوامل مختلف قدرت ملی برمی خیزد . با این همه دیپلماسی نیز مانندبرخی دیگر از عوامل یا عناصر قدرت ممکن است تحت تاثیر شخصیت افراد قرار گیرد و در نتیجه کیفیت آن در افزایش یا کاهش قدرت ملی نیز موثر واقع شود . بدین جهت است که کشورهایی که می خواهند از این نهاد یا وسیله به عنوان ابزار قدرت استفاده کنند همواره بهترین ، شایسته ترین و آبدیده ترین افراد را در دستگاه دیپلوماسی خود به کار می گمارند.در هر حال روشن است که کیفیت دیپلما سی کشورها در تعیین قدرت آن ها تاثیر زیادی دارد وظیفه ی اصلی دیپلماسی تامین منافع کشور از طریق جمع آوری اطلاعات گوناگون است درباره ی سیاست خارجی، طرز تفکر رهبران و مردم تاسیسات و هدف های نظامی کیفیت تکنولوژی امکانات اقتصادی فرهنگ و منافع گوناگون کشور محل ماموریت به نحوی که بتوان تصویر روشنی از آن کشور به دست دهد اهمیت گرد آوری اطلاعات بیشتر از این ناشی می شود که از قدرت سایر کشور ها نیز آگاه شد . گذشته از این بهبود و تحکیم روابط میان دو کشور جستو جو امکانات جدید اقتصادی و بازرگانی توسعه ی روابط تجاری و سر انجام آگاه ساختن رهبران ملی و تصمیم گیرندگان سیاست خارجی از آن چه در کشور محل ماموریت می گذرد نیز جز و وظایف عمده ی دستگاه دیپماسی یک کشور است.

در حالیکه کشور مان یک از سخت ترین دوره تاریخی از حیا تش را می گذراند و از اینکه دستگاه دیپلماسی کشور وظیفه اش را به خوبی انجام داده سوالی است که پاسخ آنرا از اوضاع و احوال کنونی کشور می توان دریافت. بیگمان اگر کلیه اجزای دولت از رهبری تا دستگاه دیپلماسی امورات مربوطه شانرا به خوبی انجام می داد امروز بعد از بیش از شش سال شاهد اینهمه عدم امنیت و خشونت های رو به گسترش در افغانستان نمی بودیم. گذار از وضعیت کنونی نیازمند یک رهبری مقتدر و خبره سیاسی می باشد که با درایت و شجاعت کشتی به گل نشته سر زمین کوهسار را به ساحل صلح ،امید و روشنایی رهنمون سازد.