جهان با کوله باری از چالشها پا به سال 2009 گذاشت

در حالیکه شهروندان کشور های سرمایه دار از سیدنی اوتاوا با برگزاری مراسم ویژه همراه با پای کوبی و رقص به مصاف سال نو 2009، رفتند، ولی این سال رنگ و بوي خون، وحشت و ظلم ميدهد، سالي كه سوگمندانه آغازش با خون فلسطيني ها نوشته مي شود، سالي كه پيامش را نميتوان از ميان دود و باروت به هوا بلند شده از غزه بدرستي خواند، سالي كه تروريستان اسرائيل شيريني را در كام مردم سوگوار جهان تلخ كرده اند.

جهان در حالی پا به سال جدید میلادی گذاشت که کوله باری از ناهنجاری های سال قبل را بر پشت گذاشته است و چالشهای جدی در برابرش در این سال قرار خواهد داشت.

زنگ این چالشها که در اواسط سال 2008 میلادی با آغاز بحران غذایی به صدا در آمده بود، با بحرانی مالی جهان در اواخر این سال همراهی شد تا در کنار بحران آب، صحت و آموزش مهر تائید بر عدم توجه و پابندی به شعار های انجام کاری برای جوامعی بشر توسط قدرتهای بزرگ را بگذار.

جهان زمانی سال نو را تجلیل کرد که بيش از 100 مليون انسان در جهان با شکم گرسنه شب به خواب رفتند، در جریان روز 30 هزار کودک بخاطر بيماري هاي قابل علاج جان دادند، بيش از 130 مليون کودک از رفتن به مکتب باز ماندند و 39.5 مليون انسان مبتلا به ويروس ايدز در میان مرگ و زنده گی دست و پا میزنند.

جهان در حالی سال 2008 میلادی را پشت سر گذاشت که اقتصاد جهان بدترین بحران مالی را طی 60 سال اخیر را تجربه کرد.

مشکلات ایجاد شده در اقتصاد جهانی در این سال موجب شد تا صندوق بین‌المللی پول برای چندمین بار پیش‌بینی خود در مورد وضعیت اقتصادی جهان را در سال 2009 میلادی تغيیر دهد‌.

پیش بینی مي‌شود در سال 2009 میلادی نرخ رشد تولید ناخالص داخلی در کشورهای صنعتی جهان 4/1‌درصد تنزل یابد و رکورد اولین انقباض اقتصادی در سال بعد از جنگ جهانی دوم در تاریخ ثبت شود‌.

بر اساس آخرین گزارشها، سالا‌نه یك میلیون و 800 هزار كودك در سراسر جهان قربانی عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم می‌شوند و وضعیت صحی آب آشامیدنی جهان، نسبت به سال‌های پیش هیچ بهبودی نیافته است.

جهان در حالی به پایواز سال نو میلادی رفت که بیش از دو میلیارد و 600 میلیون انسان در سراسر جهان از دسترسی به شبكه صحی آب و یك میلیارد و یك میلیون نفر از دسترسی به آب آشامیدنی سالم محرومند.

این گزارش به وضوح شكاف تكان‌ دهنده كشور‌های فقیر و غنی را حتی در بدیهی ‌ترین نیاز انسانی‌ شان نشان می‌دهد. كشور‌های افریقایی به لحاظ سطح زندگی و رشد همچنان در آخر فهرست شاخص توسعه انسانی قرار دارند. هر چند وضعیت در جنوب آسیا اندکی بهتر گردیده است.

شهروندان نیجریا در غرب آفریقا سخت ‌ترین شرایط زندگی را تجربه می‌كنند، به طوری كه مردم سویدن 40 برابر از آنها ثروتمند ترند و از لحاظ عمر نیز، متوسط عمر مردم نیجریا نصف مردم نروژ است.

جهان در حالی به تجلیل از سال نو پرداخت که در حال حاضر یك‌ سوم از مردم جهان از داشتن برق محروم بوده و دو میلیارد انسان به داروهای ضروری ارزان ‌قیمت نظیر پنی‌سیلین- كه اغلب آنها در دهه‌های قبل ساخته و به بازار عرضه شده‌اند- دسترسی ندارند و نیمی از كودكان یكساله در افریقا در برابر دیفتری، كزاز، سیاه ‌سرفه، فلج اطفال و سرخك واكسین نشده‌اند.

جهان در حالی برای زنگ سال نو انتظار کشید و کف زد که نسلها در کشور های فقیر برای یک لقمه نان منتظر بوده اند. طوریکه نسبت نابرابری جهانی در سال 1800 میلا‌دی دو بر یک بود؛ اما در زمان حاضر این فاصله 60 به یك میان کشور های ثروتمند و فقیر رسیده است.

این مطالعات و آمارها موید این حقیقت تلخ است كه علیرغم همه شعارها، بیانیه‌ها و كنفرانس‌های بین‌المللی در خصوص كمك به توسعه كشورهای محروم، هرچه شتاب جهان صنعتی در توسعه بیشتر می‌شود، كشورهای توسعه ‌نیافته نیز با شتاب بیشتری از خط توسعه و پیشرفت خارج می‌شوند و از ایفای نقش جهانی بازمی‌مانند و شرایط به قدری مصیبت‌بار می‌گردد كه بسیاری از كشورها حتی در تامین حداقل‌های بقای شهروندان خود عاجز می‌مانند.

با روند كنونی هرگز نمی ‌توان به چشم‌انداز توسعه كشورهای فقیر و كاهش فقر و محرومیت آنها و تحقق اهداف غذایی سازمان ملل برای به نصف رساندن شمار گرسنگان جهان تا سال 2015 امیدوار بود.

"صلح"

سال نو ميلادي در حالي در جنوب آسيا تجليل مي گردد كه دو كشور قدرتمند منطقه (هندوستان و پاكستان) عليه يكديگر دست به ماشه نشسته و با وجود تلاش مستمر جهاني براي كاهش تنش و برگشتاندن وضعيت به حالت قبل از حملات ممبئی، بحران و فاجعه مرگباري امنيت و ثبات جنوب آسيا را تهديد ميكند.

جهان در حالی نو را خوش آمدید گفت که هزاران انسان به جرم تابعیت کشوری در آسیا و افریقا کشته شدند.

بدون شك صلح، زمينه ساز هر عروج انساني براي رسيدن به بلندي هاي کمال و سعادت ميباشد، اما هرگز نبايد فراموش كرد كه "صلح به معناي نبود جنگ نيست". اگر به آمار آنانيکه سالانه در سراسر جهان به دلايل فقر، حوادث طبيعي، ايدز، عدم دسترسي به آب آشاميدني و دارو جان خود را از دست ميدهند نظر انداخته شود؛ قابل مقايسه با تلفات در گیریهای نظامي هرگز نخواهد بود.

ولي اين به معنايي آن هم نيست که تلاشي براي پايان دادن به خشونتها صورت نگيريد؛ اما حفاظت از صلح و تقويت آن نيازمند به رويکرد هاي شفاف و واقع بينانه چه درسطح جهاني، منطقوي و کشوري میباشد که منوط به برخورد هاي ريشه يي با پديده هاي ناهنجاری مانند فقر، بي عدالتي و فساد است.

بر بنياد گزارش سال 2007 ميلادي بانک جهاني، 33 كشور جهان در معرض تنش هاي اجتماعي ناشي از افزايش قيمت انرژي و مواد غذايي قرار دارند .

با توجه با آمار تکان دهنده موجوديت فاجعه در زنده گي دها مليون انسان نيازمند در کره خاکي، اگر در قدم نخست با عوامل تهديد كننده بالقوه و باالفعل صلح جهاني که هرگز ناشي از فشار ماشه تفنگ نيست، بر خورد ريشه صورت نگيرد، اميدي به تامين و بقاي صلح وجود نخواهد داشت.

کدام عاقلي ميتواند بپذيرد که فردي با شکم گرسنه و تن بيمار که برايش به عنوان ميراثي از نسلهاي گذشته باقي مانده است، براي صلح ارزشي قايل باشد و حداقل به آن بينديشد.

در زميني که مرگ در وحشتناکترين شکل آن در شکار انسان نشسته است، صلح جز فريبي به نظر او نخواهد بود؛ چون براي گرسنه صلح يک لقمه نان و براي بيمار شايد يک بسته دارو باشد.

پرداختن به رفع خشونتها با نظارت از خطوط جنگ و خلاصه کردن مفهوم جنگ در نبود آن در کشوري در حقيقت لاغر ساختن مفهوم آن و رفتن به راه اشتباه آميز جهت تامين صلح به درازاي تاريخ خواهد بود.

افغانستان

سال جديد ميلادي، بدون ترديد براي افغانستان نیز با توجه به جابجاي هاي جديد داراي پيامدهاي خوب و بدي خواهد داشت، زيرا كليد كاخ سفيد، به دست رهبر سياه مي افتد و قرار است او بر سياستها و رويكردهاي اسلافش، تجديد نظر كند.

اگر آقاي اوباما بتواند با شعار تغيير مثبت خود وارد كارزار كشور و پروژه شكست خورده بوش گردد، پيامدهاي خوبي را از جنگ جاري بر ضد تروريزم شاهد خواهيم بود.

اما از قراين بر مي آيد كه وی پا بجاي پاي گرگان گذاشته و با ابقاي آقاي گيتس در مقام فعلي اش، نميتوان حد اقل به زودي منتظر تغييرات اساسي در رويكردهاي اين كشور در آسياي جنوبي و بويژه افغانستان بود.

افغانستان به عنوان كشوري كه سالها درازي را در عدم صلح سر كرده است، چرا نتوانسته بعد از هر تحولي به اين گم شده دست يابد، تا دوباره به برزخ نا امني و خشونت بر نگردد.

اگر به گذشته خويش برگرديم دلايل واضحي وجود دارد که چرا ما هميشه برنده جنگها و بازنده صلح بوده ايم. در اين مدت عوامل چون مداخله كشور هاي همسايه و عدم توجه غرب به اوضاع افغانستان براي توجيه جنگهاي بعد از برنده شدن وجود داشت؛ اما چرا در بيش از هفت سال گذشته بازهم ما در كوير بي هدف دنبال سراب "صلح" ميگرديم.

دنيا در اين مدت حمايت بيدريغي از نظر مالي و سياسي که شايد در تاريخ منطقه کم نذير بود از افغانستان داشت؛ پس چرا با وجود اين همه، ما دوباره در همان نقطه صفر قرار داريم.

عدم تامين عدالت اجتماعي، عدم پا بندي زور مندان به قانون، فرد محوري بجاي جمع محوري و بلاخره فارغ بودن حاكمان از پرداختن به بهتر ساختن زنده گي مردم به عنوان كليد هاي اصلي ادامه بحران ا و يا هم عدم حفاظت از صلح در كشور بوده است.

همه، از برنامه هاي مانند آشتي ملي در دهه هشتاد تا شوراي "اهل حل و عقد" دهه 90 و بالاخره شعار هاي امروزه وحدت ملي تلاشي براي تحكيم نظام هاي غرق در فساد بوده که بستر تامين عدالت و قانون را شديداً دچار ناهمگوني و دشواری ساخته است.

بر خورد هاي كوتاه مدت سياسي براي راضي ساختن اين و آن، ظرفيت ، انرژي و مهم تر از همه زمان را از چنگ ما ربایند تا هرگز کسي به ريشه هاي بحران تماس نگرید و بي غم از درد مردم و کودکان آنان باشند که در حال حاضر با پاي برهنه مناطق آبايي خود را ترک ميکنند.

شايد هنوز اندكي زمان باقيست تا رويكرد هاي خود را به اساس معيار هاي مردم محور استوار ساخته و فقر زدايي و تامين عدالت را به عنوان گزينه هاي اساسی براي صلح بدانيم.

بدون ترديد تا زمانيكه شاهد تغييرات بنيادي در رويكرد ها و راهبرد ها نباشيم، همين آش و همين كاسه خواهد بود و شعار تامين صلح و حفاظت از آن، تنها به بدرد مجالس پر شکوه نهاد هاي داخلي و خارجي ميخورد و هرگز شكم فرزند گرسنه يك مادر را كه تصميم به فروختن او گرفته است را سير نخواهد كرد.

به هر حال، با توجه به افزايش 30 هزارعسکر ديگر امريكا به افغانستان و نيز قدرتمندي روز افزون طالبان و شبكه هاي همكار آنها در آنسوي سرحد، سال نو عيسوي همچنان خونين خواهد بود و تأمين ثبات و استقرار امنيت را به سرابي تبديل خواهد كرد.