دخالت های ایران در امور کشور ما به انزوا خودش انجامیده است

ما در فارسی مثل داریم که از صد خویش یک همسایه پیش ، این مثل برای این به یادم آمد که همسایه عزیز غربی ما که اتفاقأ باهم پیوند برادری ایمانی هم داریم ولی از مدتی به این سو در صدد این است که از مشکلات پیش آمده در افغانستان به نفع خویش سود جویی کند و برای این کار هزارها تانکر های سوخت که برای مصرف مردم افغانستان به اینجا وارد می شد در آن کشور متوقف شد که بعد از خرابی بسیار دولت ایران به این امر آماده گردید تا تمامی تانکر های سوخت بدون کدام استثنی به افغانستان وارد گردد دولت ایران به این گمان بود که این تانکر ها مورد استفاده نیروهای ایساف قرار می گیرد که در واقع اینطور نبود و این توقف تانکر ها برای مردم افغانستان در چند مدت گرانی های بالای اجناس مورد نیاز را ببار آورد .

جمهوری اسلامی از دوران جهاد علیه شوروی سابق در افغانستان حضور فعال دارد و از آن قبل هم دولت های ما با ایران روابط بسیار خوب و حسنه داشته اند ، در دوران حضور شوروی در افغانستان ایران هم از نگاه دیپلوماتیک و هم از نگاه استخباراتی روند حوادث در افغانستان را دنبال می کرد و نقش بسیار عمده را بازی می کرد ولی این بازی نه برای شکست شوروی بلکه برای خنثی سازی حضور ابر قدرت غرب در همسایگی شرقی اش بود بنأ یک نوع هماهنگی بین شوروی وقت و ایران به وجود آمده بود که شوروی خطر حزب توده را از سر نظام نوپا جمهوری اسلامی رفع کرد و ایران هم تا آخرین لحظات حضور شوروی در افغانستان و حتی تا دوران حاکمیت مجاهدین در کابل به احزاب هشتگانه این مجال را نداد تا در برابر شوروی یا حاکمیت کابل دست به سلاح ببرد بلکه خصلت خشونت طلبی آنان را در جنگ های داخلی بین خودشان مهار کرد .

بعد از استقرار دولت مجاهدین در کابل دولت ایران با یک چرخش نود درجه ی از حمایت گروه های هشتگانه دست برداشت و شورای نظار به رهبری احمد شاه مسعود را مورد حمایه بالقوه خویش قرار داد و این کار با منافع هزاره ها در افغانستان در تضاد بود به دلیل اینکه شورای نظار که در آن دوران از قابلیت بالای جنگی با داشتن نیروهای رزمی و تجهیزات مکمل نظامی برخورداربوده به رهبری جمعیت اسلامی حتی تن نمیداد چه رسد به سهیم ساختن هزاره ها در قدرت دولتی. از این رو رهبری سیاسی هزاره ها در کابل به دو راهه قرار گرفتند که حضور نمادین را در قدرت دولتی مجاهدین قبول کنند یا به مبارزه خویش برای احقاق حقوق ملیت های محروم ادامه داده تسلیم نشوند که راه اول با درنظر داشت محرومیت تاریخی هزاره ها برای هیچ یک از رهبران( بجز برادران شیعه غیر هزاره )قابل قبول نبود ولی راه دوم نیز دشواری های فراوانی را در پی داشت که رهبریت مردم هزاره راه دوم را انتخاب کرده تا سقوط حاکمیت مجاهدین در کابل به مقاومت خویش ادامه دادند که ما از آن بنام مقاومت غرب کابل یاد می کنیم .

بعد از تصرف بیش از نود فیصد خاک افغانستان توسط طالبان ایران باز منافع خود را به خطر دیده در صدد این شد که به تجهیز و تسلیح مخالفین طالبان بپردازد ، در این دوره هم توجه ایرانیان باز به احمد شاه مسعود بیشتر از دیگران معطوف بود که محور تمامی کمک های خویش او را قرارداده بودند . جبهه متحد با اینکه از حمایت ایران ، هند ، تاجکستان و بعضی از کشور های دیگر قرار داشت نتوانست طالبان را شکست دهد بخاطر اینکه بین شان هماهنگی ها در حدی نبود که متحدانه در برابر طالبان سوق شده تا آخرین قطره خون می جنگیدند.
بعد از حملات ننگین تروریستی 9/11 در آمریکا حملات قوای ائتلاف بر طالبان باعث سقوط دولت آنان گردیده دولت انتقالی برسرکار آمد و ایران با در نظرداشت جو به وجود آمده بدون درنظر داشت حضور آمریکا در کشور با دولت افغانستان روابط حسنه ای را برقرارکرد و ظاهرأ به دولت افغانستان کمک های فراوانی را انجام داد ولی بعضی از اقدامات ایران برای مردم افغانستان همیشه قابل تأمل بوده و است ، از اینکه ایران ارتباط اش را همراه دولت و مردم افغانستان در سطح خوبی نگه داشته است این از نگاه اقتصادی برای ایران نیز منفعت های فراوان را درپی داشته است ولی ایران همیشه حضور قوت های ایساف را در افغانستان برخلاف منافع ملی خویش دیده از هیچ نوع فعالیت های در جهت خنثی سازی تحرکات امنیتی نیروهای افغان و ایساف در برابر تروریسم دریغ نکرده است و از همین رو است که در تمامی حوزه های امنیتی مرز غربی ما سلاح و مهمات و مواد منفجره ساخت ایران در چندین مراحل بدست نیروهای امنیتی افتاده است گرچند ایران از ارسال اینگونه مهمات و مواد منفجره به افغانستان منکر بوده این خبر ها را رد می کند ولی یک مثل معروف است که تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها خوب از این چیزها که بگزریم برخورد ایران با حوادث در افغانستان طوری بوده که عکس العمل بعضی حلقات در برابر ایران تند تر شده و این حلقات توانسته اند در این عکس العمل هاحمایت مردمی را هم کسب کنند .

برمی گردیم به مسله توقف تانکر ها که در آن بعضی از تجار هم نقش داشتند که میخواستند که نرخ مواد نفتی را در داخل کشور بالا ببرند و زمینه سازی کردند برای ایرانی ها معلومات نادرست انتقال دادند که تانکر های سوخت برای نیروهای آمریکایی در افغانستان استفاده می گردد ولی دولت ایران با کمال تأسف بجای اینکه از منابع رسمی کشور ما معلومات درست و دیتا مورد نظر خویش را بدست بیاورند و بعد اقدامات لازم اتخاذ نمایند یک سره تمامی تانکر های را که به طرف افغانستان درحال حرکت بود توقف داده اهداف یک تعداد محدود منفعت طلب را برآورده ساخت ولی برای عموم مردم افغانستان مشکلات زیادی را ببار آورد که نشان داد که دولت ایران در هماهنگی با بعضی از تجار یک نوع فضأ فشار را بر دولت افغانستان بوجود آورد تا بتواند بعضی از خواسته های خودشان را در افغانستان تحمیل کنند .از این قبل ایران در ارتباط با شهروندان افغانستان که در ایران دوسیه های جرمی داشته محبوس می باشند روش بسیار نامناسبی را در پیش گرفته بود که تعدادی زیادی از آنان را بدون کدام محاکمه عادلانه به دار آویخته زمینه ایران ستیزی را در بین افغانها به اوجش رساند که همه سبب شد که حلقات که فرصت طلب بودند بیشتر توانستند برادری دو ملت مسلمان را زیر سوال برده علیه ایران در افغانستان تظاهرات را براه بیاندازند .

از دیدگاه من دولت ایران تا هنوز از توانمندی ها و ظرفیت های کشورش در تقویت ارتباط حسنه با تمامی ملیت های افغانستان و خصوصأ دولت ما استفاده نکرده و یا نتوانسته بخاطر اینکه ایران در افغانستان فقط یک تعداد محدود را رشد داده تا آنها در ساختار دولت به نفع ایران تبلیغات داشته باشند ولی نقش ایران در رشد جامعه افغانی سوال برانگیز است همین است که ایران در حال حاضر دیگر آن پتانسیل های اساسی را در روند حوادث در افغانستان ندارد.

ما شاهد هستیم که ایران در دوران حاکمیت مجاهدین و بعد استقرار حاکمیت طالبان به شورای نظار برای نابودی طالبان کمک می کرد ولی حالا همان بازماندگان شورای نظار ایران را به چه دید می نگرند (کتاب رد پای فرعون)به این کار نداریم که چه عوامل داخلی و بیرونی در عقب این عملکرد فعلی بازماندگان شورای نظار چیست ولی ایران دیگر آن دوستان با اعتماد خویش را در افغانستان ندارد که یک زمان داشت .

اگر برادران ایرانی ما می خواهند در افغانستان یک دولت دوست و ملت دوست داشته باشند باید از موضع گیری ها و حمایت های یک جانبه از یک ملیت خاص و یا قشر خاص در کشور ما اجتناب ورزند و کمک های خویش را برای تقویه یک افغانستان باثبات و متحد ادامه دهند و در رشد اقتصادی کشور ما نقش فعال خود را حفظ کنند.
ایران در ساختار وزارت خانه های خود ادارات دارد که کار آنها تحلیل و تجزیه روند حوادث در حوزه مورد توجه ایران می باشد باید به دقت عوامل کشیده شدن ایران از بازیگر اصلی به تماشاچی را به بررسی گیرند.
اما دولت جمهوری اسلامی افغانستان که وظیفه رشد پایه های سیاسی ، اقتصادی ، دفاعی کشور را دارد باید به روابط خویش با کشور های همسایه را مورد بازنگری قرار داده راه های ترانزیتی متبادل را در هماهنگی با هم پیمانان دفاعی تعئین کنند و حمایت از شهروندان کشور را در کشور های دیگر در صدر برنامه های خویش قرارداده بطور یک دولت ملت گرا به مسئولیت خویش رسیدگی کند و از پتانسیل های افغانی درخارج از کشور برای همه مسایل استفاده کندهمین است که ما بسویی یک افغانستان مقتدر پیش خواهیم رفت .