بودای بامیان ترمیم خواهد شد؟

شماری از باشندگان و مسئولین ولایت بامیان به این باورند که دست هایی وجود دارند که به دلیل داشتن تعصب ، نمی خواهند مجسمه های بودا در بامیان ترمیم شوند .

باتوجه به اظهارات مسئولین وزارت اطلاعات وفرهنگ که مدعی اند در9 سال گذشته 178 بنای تاریخی افغانستان را بازسازی وترمیم کرده اند ، سوالی که این روزها نزد اکثریت باشندگان بامیان وبسیاری ازمردم افغانستان مطرح است اینست که آیا مجسمه های بودای بامیان نیزترمیم خواهند شد یاخیر؟ اگرترمیم نمی شود پس چه عذر وموانعی در راه ترمیم آنها وجود دارد؟

امیرفولادی رئیس ایکوتوریزم ولایت بامیان ویکی ازکارشناسان درامورآبدات تاریخی افغانستان، به این باور است که ترمیم مجسمه های بودای بامیان درحال حاضر، باتوجه به وضعیت امنیتی افغانستان، یک اقدام پیش ازوقت خواهد بود.

آقای فولادی می گوید، ، ترمیم مجسمه های بودای بامیان یک کارجنجالی است، تعدادی طرفدار ترمیم اینها هستند وبعضی هم مخالف باز سازی اند، ازطرف هم تاهنوز کارتحقیقات باز سازی مجسمه ها تمام نشده است، شاید دوسه سال دیگر طول بکشد تا تحقیقات کامل شود.

اما آقای فولادی، امید وار است که اگر یکی از این مجسمه ها با همان قطعات باقی مانده اش ترمیم شود جهت انکشاف صنعت توریزم درافغانستان تأثیری بسزایی خواهد داشت.

اما ولی بابه محسنی یکی ازریش سفیدان مرکز ولایت بامیان می گوید: " این مجسمه ها ترمیم نخواهد شد. "

وی معتقد است که باترمیم مجسمه های بودای بامیان، این ولایت یکبار دیگرشهرهء جهان خواهد شد، بناءً بعضی دستهای پنهان در درون دولت وجود دارد که نمی خواهند ولایت بامیان شهرت جهانی اش راحفظ کند وآنان مانع ترمیم این مجسمه ها می شوند.

جواد ضحاک رئیس شورای ولایتی بامیان نیزمی گوید، باوجودی که مؤسسه یونسکو و دولت جاپان وبعضی ازکشورهای آسیایی قبلأ آمادگی شان را درجهت ترمیم این مجسمه ها اعلان نموده بودند؛ اما حکومت مرکزی علاقه ای نسبت به ترمیم و باز سازی این آثارتاریخی ولایت بامیان نشان نمی دهد.

آقای ضحاک می افزاید : " چون اکثر باشندگان ولایت بامیان متعلق به یک قوم خاص است، حکومت مرکزی نسبت به ولایت بامیان وباشندگان این ولایت تبعیض قایل هست و آبدات تاریخی این ولایت را ترمیم نخواهند کرد. "

آقای ضحاک اضافه می کند، باوجودی که ولایت بامیان امن ترین ولایتها درافغانستان است، ولی باشندگان مرکز این ولایت تاکنون ازداشتن برق دولتی، آب صحی آشامیدنی ودیگر خدمات شهری محروم اند وبسیاری ازمردم آن در مغاره ها زندگی می کنند، مهاجرین این ولایت اسکان داده نشده اند و بودجه انکشافی بامیان به یک چهارم بودجه انکشافی دیگر ولایت های افغانستان نمی رسد .

وی می گوید : " پس ماچطور می توانیم امیدوارباشیم که مجسمه های بودای این ولایت که مستفیدین مستقیم آن مردم بامیان می باشند ترمیم خواهد شد. "

هادی غفاری رییس انجمن ژورنالستان ولایت بامیان نیزمی گوید، ترمیم مجسمه های بودا دربامیان می تواند عواید ملی را ناشی ازجذب توریست دراین ولایت بالابرد؛ ولی وضعیت درافغانستان طوری است که دولتمردان افغانی ارزش ترمیم پیکره های تخریب شدهء بودا را یا درک نمی کنند ویاتنش های داخلی مانع میشود که این مجسمه ها ترمیم گردد .

به گفته وی ، دوسال پیش محمد کریم خلیلی معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان درروز افتتاح پارک ملی بند امیر گفته بود که کشور جاپان حدود یکصد میلیون دالر جهت ترمیم مجسمه های بودای بامیان وعده نموده است.

اما زینب رضایی یکی ازفعالان جامعه مدنی وحقوق زن دربامیان، دست اندازیهای کشورهای همسایه، ایران وپاکستان را درامورفرهنگی وتاریخی افغانستان مانع ترمیم مجدد پیکره های تخریب شدهء بودا دربامیان می داند.

خانم رضایی معتقد است که ازبین بردن هویت فرهنگی وتاریخی مردم افغانستان خواست دیرینه ایران وپاکستان بوده است وآنان دوست ندارند که این مجسمه های تاریخی افغانستان دوباره ترمیم شوند.

اما ابراهیم اکبری رئیس اطلاعات و فرهنگ ولایت بامیان با این دیدگاه ها موافق نیست.

آقای اکبری به این باور است که تندیس های بودای بامیان بیش از حد تخریب شده اند و به همین دلیل وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان وموسسه یونسکو در متردد هستند که آنها را بسازند.

به گفته آقای اکبری، اگر هفتاد فیصد از قطعات اصلی مجسمه های بودا جمع آوری شود،ممکن است که وزارت اطلاعات و فرهنگ باهمکاری موسسه یونسکو در بازسازی این مجسمه ها اقدام کند.

ولی داکترحبیبه سرابی والی بامیان می گوید، اگر مجسمه های بودای بامیان بازسازی هم شوند بازهم ارزش و اهمیت گذشته را نخواهند داشت لیکن از لحاظ جذب سیاحان و جهانگردان،منبع در آمد خوبی برای دولت افغانستان خواهد بود.

وی می افزاید: " اگرچه ما خواهان این هستیم تاهرکدام ازمجسمه ها که قطعات بیشتری ازآن موجودهست ترمیم وبازسازی شود، اما درمورد بازسازی پیکره های بودای بامیان بایدحکومت مرکزی تصمیم بگیرد. "

مجسمه های 53 و37 متری بودا بنام های صلصال وشهمامه که درحال حاضرتنها جای خالی آنها باقی مانده است، روزگاری بزرگترین مجسمه های جهان به حساب می آمدند وسالانه هزاران سیاح وجهانگرد داخلی و خارجی را به سوی خویش فرا می خواندند.

طبق گفته مورخین مجسمه 37 متری بودا در قرن دوم میلادی و مجسمه 53 متری در بین قرن دوم و سوم میلادی ساخته شده اما این مجسمه های بینظیرجهان در19 حوت سال 1377 ه . ش توسط گروه طالبان به تپه ای ازخاک مبدل گشت.

بااینحال مردم بامیان هیچ امیدواری نسبت به بازسازی مجسمه های تخریب شده بودای این ولایت ندارند چون وزارت اطلاعات وفرهنگ طی دوازده سال گذشته نتوانسته سروی دقیقی درمورد بقایای این مجسمه ها انجام دهد تا معلوم شود که این تندیسهای حیرت انگیزومنحصربه فرد 1600 ساله قابل بازسازی هستند یاخیر؟!

پس به باوراکثریت مردم بامیان، این شاهکارهای هنری جهان که حاصل تلاش و کوشش چندین قرنه صدها استاد مجسمه سازونقاشان ماهر وبا ذوق وسلیقه رابه نمایش می گذارند؛هیچ وقت بازسازی نخواهند شد.